Vertel een verhaal met je foto

Storytelling- verhalen vertellen - is een belangrijk onderdeel van fotografie. Iemand die jouw foto’s onder ogen krijgt, ‘leest’ daar een bepaalde gebeurtenis in. Dat hoeft niet perse iets groots te zijn. Het ontbijtritueel van je eigen familie is bijvoorbeeld ook een verhaal. Het is soms echter nog best moeilijk om het verhaal dat je wil vertellen te vertalen naar een foto. We geven tips.

Een onderwerp zoeken voor je verhaal

Soms is het duidelijk wat je onderwerp is, omdat je gewoon graag iets wil fotograferen. Of omdat je wellicht gevraagd bent om foto’s te maken van een bepaalde gebeurtenis. Soms wil je gewoon oefenen, en moet je nog een onderwerp uit je mouw schudden. In principe kun je van alles wat je je maar kunt bedenken foto’s maken. Maar er zijn een paar praktische zaken waar je rekening mee kunt houden. Is er voldoende licht, of zul je zelf voor belichting moeten zorgen? In het laatste geval komt er wat meer kijken bij een fotoshoot, als je al eigen licht (kan ook flitslicht zijn) tot je beschikking hebt. Ook is het handig als je iets fotografeert dat terugkerend is, zeker in het begin. Iets dat vaker gebeurt. Op die manier kun je je eerste resultaten beoordelen en eventueel nog eens terugkeren om aanpassingen te maken.

Niet bang zijn

Soms zie je een interessant persoon, beroep of situatie, die je graag zou willen fotograferen. Maar je kent die persoon niet (goed) en vindt het misschien nogal wat om te vragen of je hem of haar mag fotograferen. Het is immers nogal wat, een camera of je snufferd terwijl je gewoon bezig bent met je dagelijkse dingetjes. Aan de andere kant: wat is het ergste dat je kan gebeuren? Dat iemand nee zegt. Meestal gaat dat op een beleefde manier, vaak voel je je achteraf zelfs nog trots dat je het tóch gevraagd hebt. En als iemand ‘ja’ zegt, heb je een te gekke foto gelegenheid. Het helpt om je camera al in het zicht te hebben, zodat mensen direct zien dat je inderdaad aan het fotograferen bent. Begin niet eerst met foto’s maken, om vervolgens toestemming te vragen. Veel mensen vinden het niet prettig om ongevraagd gefotografeerd te worden, dus je begint al met een achterstand.

Blijf beleefd

Als je een onderwerp hebt gevonden en je hebt toestemming, ga dan niet als een bulldozer te werk. Degene die je fotografeert moet wellicht gewoon zijn werk doen. Vraag je af: ‘zou ik het zelf vervelend vinden wanneer iemand dit doet of dit vraagt?’ Is het antwoord nee, dan kun je het prima vragen. Mensen gunnen je een kijkje in hun leven, maak daar geen misbruik van.

Fly on the wall

In documentaire film heb je twee stromingen: ‘fly on the wall’ en ‘fly in the soup’. Bij de eerste probeer je je zoveel mogelijk onzichtbaar te blijven. Degene die je fotografeert vergeet bijna dat je er bent. Je probeert dan zo min mogelijk in te grijpen en zoveel mogelijk te documenteren wat er gebeurt. Het resultaat is het meest authentiek, maar je kunt de omstandigheden niet naar je hand zetten. By fly in the soup wordt je juist wel opgemerkt, je bent veel meer aanwezig. Degene die je fotografeert is zich daar bewust van. Je kunt dan meer ingrijpen, en zelfs vragen om bepaalde poses. Het resultaat is minder ‘echt’, maar je hebt meer invloed. Om een authentiek verhaal te vertellen is een fly on the wall aanpak beter, maar met een fly in the soup kun je uiteraard ook te gekke foto’s maken.

Varieer shots om je verhaal te vertellen

Het is verleidelijk om je kader vrij ruim te houden wanneer je een verhaal wil vertellen met je foto’s. Er wordt dan meer van de omgeving getoond, en die omgeving vertelt in veel gevallen wat over die persoon. Maar wees niet bang om ook dichterbij te gaan. Wissel je kader en compositie af om zodoende gevarieerde shots te krijgen. Close ups van bijvoorbeeld handen werken vaak ook goed. Of kijk eens ‘over shoulder’ met iemand mee, waarbij je ziet wat iemand aan het doen is.

Elke foto vertelt een verhaal. Wat dat verhaal is, heb jij als fotograaf in de hand. Maak je keuzes zorgvuldig en vergeet niet dat de kijker het alleen moet doen met de informatie die jij in je foto geeft.

• Lees ook: Storytelling: laat je foto een verhaal vertellen