Migrerende vlinders en menselijke verhalen – Lucas Foglia’s ‘Vlindervlucht’
In de indrukwekkende tentoonstelling Vlindervlucht legt fotograaf Lucas Foglia de reis vast van de distelvlinder, die jaarlijks duizenden kilometers aflegt tussen Afrika en Europa. De expositie is van 17 mei t/m 28 september 2025 te zien in Fotomuseum Den Haag. Opmerkelijk detail: juist in deze periode zijn distelvlinders ook buiten in Nederland te spotten.
Een reis van 15.000 kilometer door continenten heen
De distelvlinder kent de langste migratie van alle vlindersoorten ter wereld. Pas de laatste jaren is dit fenomeen goed onderzocht: jaarlijks vertrekt de soort vanuit de Afrikaanse savannes, steekt de Sahara en de Middellandse Zee over, vliegt door de Alpen en reikt tot in Scandinavië. In het najaar begint de terugtocht zuidwaarts. De hele reis, goed voor zo’n 15.000 kilometer, wordt volbracht door een keten van tien opeenvolgende generaties. Eén vlinder leeft circa vijf weken en kan tot 4000 kilometer afleggen voordat zijn vleugels verslijten. Door onderweg eieren te leggen, blijft de migratie in stand.
Mickaël met een distelvlinder in zijn hand, Ivoorkust, 2022. Uit de serie Constant Bloom © Lucas Foglia
Klimaatverandering en aanpassing
Door veranderende weersomstandigheden, droogte en stijgende temperaturen, wordt de route van de distelvlinder steeds grilliger. Foglia documenteert deze reis en toont tegelijkertijd de impact van klimaatverandering. De distelvlinder blijkt opvallend flexibel: ze past haar koers aan en profiteert steeds vaker van menselijke omgevingen. Bloemen in tuinen, parken en akkers worden onmisbaar voor haar overleving.
Mohammad leidt een distelvlindertour, Jordaan, 2022. Uit de serie Constant Bloom © Lucas Foglia
Een symbolisch perspectief op migratie
Vlindervlucht is meer dan een natuurdocumentaire in beeld. Foglia verweeft de reis van de vlinder met menselijke verhalen. Tussen de foto’s van bloeiende landschappen en fladderende vleugels, verschijnen ook beelden van boten op de Middellandse Zee en vluchtelingen die door dezelfde streken reizen – eveneens gedreven door de noodzaak om te overleven. De vlinder wordt daarmee een metafoor voor menselijke migratie: kwetsbaar maar vastberaden, geleid door noodzaak.
Een handelsschip varend langs Zembra, Tunesië, 2023. Uit de serie Constant Bloom © Lucas Foglia
Tentoonstelling en publicatie
De tentoonstelling gaat gepaard met het boek Constant Bloom, uitgegeven door Nazraeli Press. Het boek bevat 71 foto’s en essays van onder anderen Willemijn van der Zwaan (conservator Fotomuseum Den Haag) en onderzoekers die bijdragen aan het wereldwijde project rond de distelvlindermigratie. De teksten zijn beschikbaar in het Engels, Frans en Arabisch.
Een handelsschip varend langs Zembra, Tunesië, 2023. Uit de serie Constant Bloom © Lucas Foglia
Over de fotograaf
Lucas Foglia (VS, 1983) is bekend om zijn fotografisch werk op het snijvlak van mens en natuur. Zijn werk is opgenomen in collecties van o.a. het San Francisco Museum of Modern Art, het International Center of Photography en het Victoria & Albert Museum. In 2024 ontving hij een Guggenheim Fellowship. Constant Bloom is zijn zesde boek. Zijn werk wordt internationaal vertegenwoordigd door galeries in onder meer Amsterdam, Berlijn, Londen en New York.
Lees meer
