Zeven soorten licht

Dat heb je vast al vaker gehoord, maar toch is het soms nog moeilijk om het licht te ‘lezen’. Vaak ben je al druk genoeg met het onderwerp, instellingen, compositie…
Toch kun je je fotografie daadwerkelijk naar een hoger niveau tillen wanneer je je bewust wordt van licht en het gebruikt in je foto’s. Probeer je bewust te worden van het de lichtinval, ook als je niet aan het fotograferen bent. Hoe hard/zacht is het? Van welke richting komt het? Wat is de lichtbron? Hoe zien de schaduwen eruit?

Wanneer je deze 7 soorten licht herkent en toe kunt passen, kom je een heel eind.

Zijlicht

De naam zegt het al; het licht komt van de zijkant. Hiermee kun je lange schaduwen krijgen en een contrastrijke foto. Zijlicht kan veel diepte aan een foto geven. Daarom wordt het veel gebruikt voor landschapsfotografie, maar ook in architectuur kan het een nieuwe dimensie toevoegen. Bovendien wordt zijlicht ingezet bij portretten, zeker wanneer de zon de lichtbron is.

Backlight/tegenlicht

Je spreekt van tegenlicht wanneer de lichtbron zich achter het onderwerp bevindt. Het licht is dus op jou, en je camera, gericht. Hierdoor krijg je al snel silhouetten, omdat de voorkant van het onderwerp veel donkerder is en de lichtbron achter het onderwerp staat. Dat kan mooie effecten gegeven, zeker gecombineerd met mist of stof; die details, in combinatie met tegenlicht, kunnen een heel dramatisch resultaat geven.

Rim licht

Door licht op een bepaalde manier te richten, kan het een soort aureool van licht om je onderwerp vormen. Het wordt daarom ook wel eens ‘contourlicht’ genoemd. Vaak wordt gebruik gemaakt van tegenlicht, gecombineerd met licht van aan de voorkant van het onderwerp. Zo blijft wel zichtbaar wat het onderwerp is en ontstaat geen silhouet vorming. Maar het benadrukt wel de vorm van het onderwerp, het licht wordt een soort omlijsting. Het benadrukken van die vorm kan ontzettend goed werken voor bijvoorbeeld macro foto's, natuur en naaktportretten.

Omgevingslicht

Omgevingslicht valt niet direct op het onderwerp, maar wordt als het ware door de omgeving weerkaatst wordt. Het is daarom vaak minder sterk, maar ook minder hard. Het is een soort licht waar we ons, als fotografen, vaak minder bewust van zijn omdat het vrij neutraal is. Het wordt daarom ook voor bijna alle soorten fotografie gebruikt, bijvoorbeeld landschapsfotografie.

Hard licht

Hard licht is licht dat direct op het onderwerp schijnt en op geen enkele manier ‘verzacht’ wordt. Over het algemeen is dat voor fotografen vaak zonlicht op het midden van de dag. Het zorgt voor veel helderheid, maar ook harde contrasten die soms het dynamisch bereik van je camera te boven gaan. Daarom is hard licht over het algemeen niet populair; het veroorzaakt harde lijnen en schaduwen in portretten, te veel verschil tussen licht en donker in landschappen en macro en overbelichte delen in veel foto’s.

Diffuus licht

Hard licht kan soms zachter gemaakt worden, zeker wanneer je in een studio werkt en een softbox of paraplu kunt gebruiken. Maar ook buiten kan hard licht verzacht worden, wanneer lichte bewolking zorgt voor een natuurlijke softbox. Dit licht kan voor alle fotografie geschikt zijn. Let er wel op dat je foto’s niet te plat worden; contrast zorgt ook voor diepte en textuur.

Kunstlicht

Kunstlicht kunnen we helemaal zelf in de hand houden. In de studio kunnen we onze eigen lichtopstelling vanaf nul opbouwen, maar je kunt kunstlicht ook buiten gebruiken als aanvulling op daglicht. Hierdoor heb je veel meer flexibiliteit en kun je een opstelling maken voor vrijwel alle soorten van fotografie. Of je nu met een flitser werkt of lampen, met kunstlicht bouw jij zelf het licht op en bepaal de sfeer en uitkomst van je foto’s.

 

• Lees ook: Top 10 van belichtingtips
• Lees ook: Goed licht leren herkennen