Tips voor het fotograferen van katten

'De basis voor het maken van een goede kattenfoto is geduld, geduld, geduld en goede timing', vertelt Nynke. Het is dus wel duidelijk dat er veel tijd gaat zitten in het maken van een paar mooie kattenfoto's. Nynke heeft zelf vijf katten die ze vaak fotografeert. Twee hiervan zijn Maine Coons. Deze katten zijn op het internet beter bekend als Tw'Ice en Vlinder.

Na het oprichten van een eigen Facebookpagina Tw'Ice en het fotograferen van haar eigen katten, fotografeert ze nu ook katten bij mensen thuis. 'Ik kan mij geen leven voorstellen zonder katten', is het eerste wat Nynke over zichzelf schrijft op haar website. Er is dan ook niemand die beter kan vertellen hoe je katten het beste kunt vastleggen. 

1. Geduld

Het mag duidelijk zijn dat geduld een schone zaak is als je katten gaat fotograferen. 'Een kat is nou eenmaal een paar kilo van het stofje "eigenwijs" en hun oren zijn meestal voor de sier. Dat eigenwijze is precies waarom een kattenliefhebber van katten houdt, dus verwacht niet dat ze, omdat jij een foto van ze wilt maken, ineens gaan luisteren,' vertelt Nynke. Neem dus alle tijd en verwacht niet binnen vijf minuten een prachtige plaat te hebben. 

2. Bestuderen

Nynke is al enige tijd bezig met het fotograferen van katten en heeft wat bedacht om het zichzelf iets makkelijker te maken: 'Ik denk dat het goed is om voordat je überhaupt aan je camera gaat denken, het gedrag van je model eens goed te bestuderen. Denk daarbij aan de plekken waar de kat graag ligt, of waar juist helemaal niet. Waar krijg je het snelst de aandacht van de kat mee? Een snoepje of een geluidje? Is de kat altijd wel te porren om te spelen, of zijn er momenten dat het beestje altijd ligt te slapen?' Natuurlijk is dit niet altijd even makkelijk als het niet je eigen kat is. Toch zie je al snel waar een kat het liefst ligt en je kunt het natuurlijk ook aan het baasje vragen. 

3. Timing

Dat katten niet braaf blijven zitten en er niet altijd even charmant bij liggen weet iedereen. Maar hoe krijg je het dan voor elkaar om een mooie foto te maken, waarbij (het lijkt of) de kat stil zit? Nynke: 'Daar kan ik kort en bondig over zijn: dat doen ze niet. Voor mijn foto's gebruik ik een minimale sluitertijd van 1/200e seconde. Die tijd is voor mij de goede balans tussen de mogelijke bewegingen van de kat, mijn eigen bewegelijkheid en de synchronisatietijd van mijn flitser. In principe hoeft de kat dus ook maar 1/200e van een seconde te zitten zoals ik hem op de foto wil hebben.'

De kunst is dan natuurlijk nog om op tijd te klikken. 'Juist door de reacties van de katten te bestuderen en in te schatten wat ze wanneer doen, kan ik als het ware klikken voordat het gebeurt. Of in elk geval voordat ik denk dat het gebeurt, want het blijven natuurlijk eigenwijze modellen.'

4. Materiaal

Er komen natuurlijk meer dingen kijken bij het fotograferen van katten. Welke lens is bijvoorbeeld het handigst? Nynke fotografeert met een Canon EOS 70D en gebruikt het liefst lenzen met een vast brandpunt. 'Zowel de 35mm f/2.0, als 50mm f/1.4 zitten standaard in mijn tas. Op het eerste gezicht misschien niet de meest logische keuzes om katten mee te fotograferen, maar ik vind het fijn. Omdat ik niet kan zoomen, kan ik met één hand fotograferen. Mijn andere hand gebruik ik om de aandacht van de kat te trekken met een speeltje.'

Niet alleen de camera en de lens zijn belangrijk. De achtergrond moet mooi egaal zijn. Nynke gebruikt hiervoor fleeceplaids. 'Een fleeceplaid is goedkoop in aanschaf en bestand tegen de scherpe kattennageltjes. Het is daarnaast makkelijk te vervoeren en flexibel zodat ik het in elk hoekje waar een kat gaat zitten kan gebruiken. In het kader van de hygiëne vind ik het ook erg prettig, want na elke shoot kan het gewoon in de was.' Toch heeft een fleeceplaid ook nadelen. Kattenharen blijven er makkelijk in vast zitten en gaan er niet heel makkelijk af. Om de haren te verwijderen gebruikt Nynke plakrollers.

Om alles goed te kunnen belichten gebruikt Nynke twee studioflitsers met softboxen. 'Ik plaats de flitsers links en rechts in een hoek van ongeveer 45 graden ten opzichte van de kat, waarbij de ene ook weer in een hoek van 45 graden boven mijn model staat en de andere recht vooruit. Als back-up en voor situaties waar ik mijn softboxen niet kan gebruiken, heb ik er ook nog een reportageflitser bij.'

5. Instellingen

Nynke fotografeert altijd in de handmatige stand (M). 'Ik begin met een sluitertijd van 1/200e seconde, ISO 200 en de studioflitsers op iets van 1/8e van het vermogen. Binnen deze instellingen speel ik dan met het diafragma om aanpassingen te doen. Over het algemeen werk ik ergens tussen de f/5.6 en f/8.'

Op de vraag waarom ze voor deze instellingen kiest, antwoordt Nynke: 'Ik heb geen ingewikkelde uitleg over waarom ik deze instellingen gebruik. De basis heb ik opgepikt tijdens een workshop portretfotografie en diafragma vind ik het makkelijkst en snelste om eventueel te veranderen. Om echt heel snel iets te wijzigen aan de lichtintensiteit wil ik de softboxen ook nog wel eens een duwtje geven. Iets dichterbij of verder weg kan net het juiste verschil geven.' Het is dus vooral een kwestie van veel oefenen en uitproberen.

6. Werkwijze

Nynke fotografeert het liefst op locatie. Hierdoor blijft de kat op een vertrouwde plek. 'Bij de kat thuis is de kans op stress het kleinst. Stress heeft zijn weerslag op de houding en ogen van een kat. Vanaf het moment dat ik binnen kom let ik op het gedrag van de kat, aangezien ik daar al gelijk informatie uit haal over hoe ik te werk moet gaan.'

Ook betrekt ze de katten bij het opzetten van haar apparatuur. 'Ik laat de katten aan mijn spulletjes ruiken als ze dat willen, alvast even met het speelgoed spelen en de brutaaltjes mogen gerust ook in mijn tas kruipen. De speelse modellen lok ik met het speelgoed naar de plek waar ik ze wil hebben. Als de katten verlegen zijn, dan vraag ik de hulp van de baas.' Het klinkt zo heel simpel om een kat mooi op de foto te krijgen, maar ook hier geldt: oefening baart kunst.

7. Het 'magische moment'

Als fotograaf probeer je altijd de speciale of bijzondere momenten vast te leggen.  Nynke heeft zelf wel iets bijzonders met katten. Een 'magisch moment' noemt ze het zelf: 'Vaak kijken de katten naar de lens, maar af en toe kijken sommige er als het ware ook doorheen. Het is dan net of zo’n kat je heel even toelaat om achter die spiegel van zijn of haar zieltje te kijken. Dat voelt als iets heel intiems en ik krijg er ook altijd kippenvel van.'