F-stop en t-stop

Het t/getal of de t-stop gaat ook over het diafragma. Het ligt ook vaak erg dicht bij het f/getal. Het klinkt ingewikkeld, maar eigenlijk is het simpel.

Verschil f-stop en t-stop

F staat voor focal length (brandpuntsafstand) en T staat voor transmission numbers. In de basis komt het er op neer dat de F-stop een theoretische waarde is terwijl de T-stop een daadwerkelijk gemeten waarde is. F/getallen worden berekend; er wordt rekening gehouden met de hoeveelheid licht die naar binnen kan door de diafragmaopening en de brandpuntsafstand. Maar er kunnen kleine verschillen zijn, bijvoorbeeld tussen objectieven van verschillende merken, of objectieven met verschillende brandpuntsafstanden van dezelfde fabrikant. De T-stop is nauwkeuriger, want die is daadwerkelijk gemeten. Vaak zitten de getallen dicht bij elkaar, maar soms was de berekening of schatting van de fabrikant helemaal niet zo goed.

Op je objectief

Er zijn ook objectieven die de t/getallen aangeven. Vaak zijn dit objectieven waar je de diafragma opening handmatig moet instellen. Er staat dan een t bij de getallen die je kent van de stop van de diafragmaopening. (f 22, f 16, f 11, f 8, f 5.6, f 4, f 2.8, f 1.4, f1). Voor objectieven die met f/getallen werken (de meesten), kun je vaak online de t getallen vinden. In recensies worden er vaak tests gedaan en ook de nauwkeurigheid van het diafragma wordt daarbij meegenomen.

Wel t-stops in film

In fotografie maken we bijna altijd gebruik van de f/getallen. In cinematografie (film) zijn t/getallen juist de norm. Er zijn een aantal theorieën over het waarom.

1.  Bij fotografie wordt meestal de ingebouwde belichtingsmeter van de camera gebruikt. Je zorgt er (in de meeste gevallen) voor dat deze op 0 staat. Je hebt dan een gemiddelde belichte foto. Hiermee is je belichting altijd goed, het verschil dat wellicht in de diafragmawaarde zit (het verschil tussen de f-stop en de t-stop), kun je compenseren met sluitertijd of ISO.
2. Het grootste verschil in transmissie dat je zult hebben is ongeveer eenderde van een stop. Dit is gemakkelijk recht te trekken in de nabewerking van een foto.
3. Om elke lens te testen op exacte t/getallen is duur en tijdrovend. Omdat het niet zodanig van belang is voor het functioneren van de lens, is het voor de meeste fabrikanten het geld niet waard.

Bij cinematografie is dat juist wel van belang, omdat meerdere scènes, meestal opgenomen over een tijdspanne van meerdere dagen, en opgenomen met verschillende lenzen, moeten matchen. Nabewerking is ingewikkelder en duurder dan voor fotografie. De diafragmawaarde moeten dus zeer nauwkeurig zijn. Daarom wordt bij film objectieven de t/getallen wel onderzocht en weergegeven.

• Lees ook: Wat is een ‘stop’ precies?
• Lees ook: Stops en het diafragma