Wat is focus stacking?

Veel fotografen gebruiken in zo’n geval ‘focus stacking’. Focus stacking is eigenlijk niets meer dan verschillende foto’s nemen met exact dezelfde compositie, maar met de scherpte elke keer op een ander punt. Die foto’s voeg je later samen in Photoshop, waardoor alles in de foto scherp is.

Zeker wanneer je met een macrolens fotografeert, is de scherptediepte van je foto beperkt. Die maak je, door middel van focus stacking, eigenlijk vele malen groter. Het is een beetje vergelijkbaar met HDR fotografie, waarbij je verschillende belichtingen met elkaar combineert om een grotere dynamic range te bereiken. Alleen doe je dat hier met scherptediepte.

Dat klinkt eenvoudig, maar er zijn een aantal dingen waar je rekening mee zult moeten houden. We nemen je stap voor stap mee.

• Zoek een onderwerp en bepaal je compositie.
• Zet je camera op een statief. Omdat je exact dezelfde plaats wil aanhouden, is het een goed idee om een stevig, zwaar statief mee te nemen. Als je tussentijds het statief per ongeluk een beetje verschuift door er een tikje tegen te geven, moet je namelijk weer opnieuw beginnen.
• Stel je camera in. Als je weet wat de ‘sweet spot’ van je lens is, kun je voor dat diafragma kiezen. Rond de f/11 is meestal een fijne opening. De belichtingsinstellingen maak je één keer en laat je voor alle foto’s hetzelfde. Zet je camera dus op M (manual), zodat hij niet zelf tussendoor gaat bijstellen.
• Stel scherp op een punt in het kader. Hiervoor kun je het beste de live-view modus van je camera gebruiken. Je kunt verschillende focuspunten gebruiken die in de camera zitten en bijvoorbeeld van onder naar boven, of van links naar rechts werken. Of je kunt het handmatig doen. Gebruik live-view als je in wil zoomen, maar haal de camera niet van z’n plek af.
• Maak de eerste foto met de focus op een door jou gekozen punt
• Verplaats nu de focus door ofwel de een ander focuspunt te kiezen ofwel in te zoomen met live-view en handmatig op een ander punt scherp te stellen. De camera blijft op exact dezelfde plaats staan.
• Maak de volgende foto. Herhaal dit tot je voldoende foto’s hebt. Bij landschapsfoto’s kun je met drie foto’s vaak ver komen (mits je diafragma niet te groot is), bij een macrolens zul je er meer nodig hebben, vaak zeker wel zes foto’s. Immers, de scherptediepte is met deze lenzen al vele malen kleiner, dus om alles scherp te krijgen zijn meerdere verschillende focuspunten nodig. Er zijn apps (zoals SetMyCamera) die je op je telefoon kunt downloaden om de scherptediepte te bepalen en zo uit te vogelen hoeveel foto’s je nodig zult hebben.
• Heb je genoeg foto’s? Dan wordt het tijd om ze samen te voegen in Photoshop. Importeer de foto’s elk in een eigen laag in de volgorde waarop je ze genomen hebt. Selecteer bestand > script > Bestanden laden naar stapel. Je neemt dan de optie geopende bestanden toevoegen. Gebruik ook de optie “probeer om bronbestanden automatisch uit te lijnen”, voor het geval één van je foto’s toch iets verschoven is.
• Selecteer vervolgens alle lagen (door shift ingedrukt te houden en op de onderste en bovenste te klikken). Ga vervolgens naar bewerken > Lagen automatisch overvloeien. De overvloei methode is weer ‘afbeelding stapelen’. Nu kun je de foto verder nog bewerken als je dat wil en eventuele delen die toch nog onscherp zijn aan de randen, bijsnijden.

Dit is een hele leuke tool om foto’s te krijgen die helemaal scherp zijn. Denk er, bij zulke foto’s aan, dat je niet een natuurlijke scherptediepte hebt om het oog van de kijker naar een bepaald punt te leiden. Kijklijnen zijn in dit soort foto’s dan ook heel fijn.