Waarom RAW?

Wat is Jpeg?

Jpeg staat voor Joint Photographic Expert Group.  Veel afbeeldingen worden in dit formaat opgeslagen. Foto’s die je toegestuurd krijgt in je mail, zijn over het algemeen bijvoorbeeld in Jpeg. De meeste compact camera’s slaan de foto’s ook op als Jpeg. Het is het algemeen meest gebruikte bestandsformaat. In principe is Jpeg een compressiemethode. Hoe hoger de compressie des te kleiner het bestand, en des te geringer de beeldkwaliteit.

Wat is RAW?

RAW is geen afkorting, maar het staat voor ‘ruw’. Het heeft die naam omdat het ruwe data opslaat. Dat betekent dat er heel veel informatie in het bestand zit, waardoor je in de nabewerking heel veel kunt doen met de foto. Informatie die verloren lijkt te zijn gegaan door over- of onderbelichting, was dit in Jpeg waarschijnlijk ook geweest. In RAW is die informatie vaak nog beschikbaar. Houd er overigens rekening mee dat de foto op het LCD scherm op je camera er niet perse beter uitziet; deze past namelijk zelf een compressie toe. Ook in eerste instantie ziet de foto er op de computer niet altijd fantastisch uit, maar met een paar handelingen wel. De informatie moet dan nog bijgesteld worden.

Extensies

De meeste fabrikanten hebben zelf een naam, of bestandsexentie, gegeven aan RAW. Een aantal veel voorkomende zijn:

• .3fr (Hasselblad)
• .arw .srf .sr2 (Sony)
• .crw .cr2 .cr3 (Canon)
• .dcs .dcr .drf .k25 .kdc (Kodak)
• .dng (Adobe)
• .nef .nrw (Nikon)
• .orf (Olympus)
• .pef .ptx (Pentax)
• .pxn (Logitech)
• .R3D (RED Digital Cinema)
• .raf (Fuji)
• .raw .rw2 (Panasonic)
• .raw .rwl .dng (Leica)
• .srw (Samsung)
• .x3f (Sigma)

Er is (nog) geen standaard extensie voor RAW bestanden.

Controle

In RAW heb je zelf controle over je foto, die je bij Jpeg uit handen geeft. Jpegs passen immers een compressie toe in de camera, die je niet kunt controleren. In RAW doe je dit zelf, achteraf op een computer.

Hogere kwaliteit

In principe hebben RAW foto’s een hogere kwaliteit.In RAW kunnen meer kleuren per pixel worden vasrgelegd. De kleuren per pixel worden uitgedrukt in de ‘bitrate’ en bij RAW bestanden is dit 16 bits. Dit betekent 4096 kleurgradaties voor rood, 4096 kleurgradaties voor groen en 4096 kleurgradaties voor blauw (RGB) per pixel oftewel 68,8 miljard kleuren. Bij Jpeg zijn dit echter maar 256 kleuren per pixel. Dit betekent dus dat zodra je een Jpeg maakt die 4096 gradaties teruggebracht worden tot 256 gradaties, een stevig kleurverlies. Dit zijn, bij Jpeg, nog altijd 16,77 miljoen kleuren , en met het oog is het verschil wellicht niet eens waarneembaar. Bij nabewerking ga je het verschil echter wel merken.

Belichting aanpassen

De meest voorkomende reden dat fotograferen RAW files gebruiken is dan ook dat ze er alle kanten mee op kunnen in de nabewerking. Zo kun je tot ongeveer +1 en -1 stop terughalen in de sluitertijd, wat het verschil kan betekenen tussen een te donkere foto of een correcte belichting. Op die manier kun je bijvoorbeeld nog detail in de schaduwpartijen terug halen. Ook bij overbelichting kun je meer terug halen dan bij een Jpeg, hoewel je wel moet bedenken dat zodra er een gedeelte uitgebeten is, je dit niet meer terug kunt halen.

Witbalans veranderen

Ook kun je met RAW de witbalans aanpassen. De witbalans heeft te maken met de kleurtemperatuur van het licht dat op de sensor valt. Bij een zonsondergang worden onderwerpen die wit zijn bijvoorbeeld wat warmer van kleur, of gelig. Of een tl licht kan wat groen licht geven. Wil je dit aanpassen, zodat wat wit was op je foto ook wit wordt, dan kun je met RAW de kleurtemperatuur nog volledig wijzigen van koel (blauw) naar warm (geel-rood), zonder kwaliteit te verliezen.

Een goede foto is de basis

Het correct instellen van de belichtingsinstellingen (diafragma, ISO en sluitertijd) blijft natuurlijk gewoon van belang. Op die manier bepaal je nog steeds hoe de foto eruit komt te zien (bijvoorbeeld de scherptediepte en de compositie). De basis van een foto moet goed zijn, voordat je deze verder kunt bewerken. Ook in RAW.

De nadelen

Dat klinkt allemaal goed! Waarom zou je dan nog Jpegs gebruiken? Het grootste nadeel van RAW is dat het veel ruimte kost. Een foto kan 2 tot 6 keer zo groot zijn dan dezelfde foto die in Jpeg genomen is. Vaak kom je met vele foto’s thuis en bewaar je de meesten, dus het gaat om veel ruimte op je computer of harde schijf. Om deze reden is de burst mode in RAW trouwens vaak ook wat trager. Een ander nadeel is dat er nog geen standaard formaat is. Zoals we net zagen in de lijst met bestandsextensies, heeft elke fabrikant zijn eigen RAW formaat. Er is ooit een standaard formaat opgeworpen (TIFF), maar veel fabrikanten hebben dat genegeerd en houden vast aan hun eigen extensie. Inmiddels kunnen de meeste programma’s alle RAW formaten aan, maar even snel een preview van de foto op je computer bekijken zonder Lightroom of Photoshop te openen, lukt niet altijd. Een ander nadeel is dat de workflow voor RAW foto’s meer tijd kost, omdat ze altijd ontwikkeld moeten worden in een nabewerkingsprogramma. Al is het maar om ze te converteren, maar over het algemeen moet je in elk geval wat eenvoudige aanpassingen doen. Daarom kost het meer tijd om RAW foto’s te verwerken.  

RAW bestanden opslaan als Jpeg

Als je klaar bent met je bewerkingen kun je de foto opslaan als Jpeg. Dit is tenslotte nog steeds de meest gangbare extensie. Je kunt kiezen in welke kwaliteit (en daarmee grootte) je dit wil doen. Als je later nog bewerkingen aan de foto wil maken, moet je het RAW bestand bewaren. Je kunt Jpeg namelijk niet meer omzetten naar RAW.

Welke kies je?

De meeste camera’s geven je de optie om beide op te slaan: Jpeg en RAW. De foto die je maakt wordt dus als RAW bewaard, maar ook gecomprimeerd naar Jpeg. In dit geval gebruik je natuurlijk nog meer ruimte op je geheugenkaart want je slaat de foto dubbel op. Heb je voldoende opslagruimte tot je beschikking? Dan is RAW de veilige keuze. Je moet dan wel een programma als Lightroom of Photoshop (of een programma dat je camerafabrikant vaak gratis aanbiedt) gebruiken, maar je hoeft niet perse heel veel handelingen te doen. Wil je de foto’s niet na bewerken en rechtstreeks uit je camera gebruiken? Kies dan voor Jpeg.