Waarom is ooghoogte belangrijk?

Zowel bij portretfotografie als bij wildlife hoor je het vaak: ga op ooghoogte. Bij portretten kan het een creatieve keuze zijn om het anders aan te pakken, en bij wildlife is het niet altijd mogelijk om je op ooghoogte te begeven. Het onderwerp kan te groot of te klein zijn, te hoog zitten of schrikken als je je teveel beweegt. Maar heb je je weleens afgevraagd waarom ooghoogte zo’n goed idee is?

Afstand

Je hebt vast weleens iets kleins uit je handen laten vallen, dat vervolgens weg stuiterde en je dus moest zoeken. Denk aan een oorbel, een schroefje, etc. Je weet niet welke kant op, voor je gevoel zoek je naar een speld in een hooiberg. Het beste dat je dan kunt doen, is op de grond gaan liggen (of in elk geval je hoofd dicht bij de grond te houden) en op die manier de vloer te ‘scannen’. Door je perspectief, en de afstand van je oog tot de vloer te veranderen, is de kans groter dat je het kleine voorwerp vindt. Door het veranderen van je perspectief, heeft het dingetje ineens een andere afstand tot de achtergrond, in dit geval de vloer.

De hoek bepaalt de afstand

Kijk je vanuit een hoek naar beneden naar een onderwerp, dan zie je in de achtergrond de grond. Hoe dichtbij die grond is, hangt af van de hoek waarin je kijkt. We weten inmiddels dat je bij fotografie te maken hebt met scherptediepte: alles in een bepaald gebied is scherp. Wat ervoor of erachter zit wordt onscherp. Is iets dichtbij het onderwerp? Dan heb je grote kans dat het zich binnen het scherptevlak bevindt, en dus scherp op de foto komt. Is de afstand groter, dan is het waarschijnlijker dat het onscherp wordt. Hoe vlakker je dus bij die vloer komt, hoe groter de afstand wordt tussen het onderwerp en de vloer. Dus die wordt onscherper. Op ooghoogte heb je altijd een goede hoek, dus een achtergrond die geen grote rol speelt in de foto.
Zo werkt het trouwens ook bij je zoekgeraakte oorbel, want ook ons oog kent scherptediepte.

Hoe zorg je dat je op ooghoogte bent?

Nu we de theorie erachter snappen, begrijpen we ook waarom foto’s gemaakt op ooghoogte zoveel beter zijn. Maar het is niet altijd eenvoudig. Bij portretten heb je natuurlijk de mogelijkheid om je model aanwijzingen te geven, maar hoe zit het met wildlife?

Plat op de grond

Voor veel kleine dieren, die zich op de grond bevinden, zul je plat moeten. Dat betekent af en toe dat je zult moeten tijgeren om ze te benaderen. Beweeg je rustig, dan kun je liggend vaak dichterbij komen dan je denkt. Zorg voor oude kleding of een regenpak. Heb je een speciaal dier in gedachten, waarvoor je op een dag veel zult moeten kruipen? Denk dan aan kniebeschermers. Een mini statief kan je helpen om je camera schoon en droog te houden, vaak kun je dit voor je uit schuiven.

Voertuig op ooghoogte

Sommige dieren zijn makkelijker (of veiliger) te benaderen vanuit een voertuig. Probeer dan slim te zijn. Stel, je bent op safari en je wilt één van de grote katachtigen fotograferen. Vanuit het raam van je auto ben je hoger dan ooghoogte. Maar vaak volgen deze dieren een pad, en wellicht kun je voorspellen hoe ze zullen lopen. Als er dan ergens een kuil/dal in de weg zit, kun je je auto daar neerzetten. Met een beetje mazzel volgen ze inderdaad het pad (vaak is dat zo), en kun je een mooie foto maken vanaf ooghoogte.

Beweeg langzaam

Wat voor wildlife je ook fotografeert, vogels, vossen, leeuwen: beweeg in slow motion. Alsof je in een bad met water zit. Onverwachte bewegingen laten dieren schrikken, en de meeste zullen vluchten. Beweeg dus rustig, zorg dat je telefoon uit staat (of in elk geval het geluid en de trilfunctie) en maak geen geluid. Druk af en toe al af wanneer je onderweg bent, zodat het dier wat gewend raakt aan het geluid van je camera.

Het streven is naar fotograferen op ooghoogte. Dat valt niet altijd mee, maar het maakt echt betere foto’s. Probeer maar eens!

• Lees ook: De basis: kikker- en vogelperspectief