Terugblik: Stil in Amsterdam, Renzo Gerritsen fotografeerde de Avondklok

In DIGIFOTO Pro 1.2021 publiceerden we de fotoserie van Renzo Gerritsen, toen de Avondklok nog van kracht was. Dit magazine kun je online bestellen en digitaal lezen in onze webshop.

‘Als we bijvoorbeeld over vijftig jaar terugkijken op deze serie kunnen we het ons waarschijnlijk niet meer voorstellen dat de straten zo leeg waren’ 

Als enige de straat op na 21:00

Renzo Gerritsen fotografeert de stilte in Amsterdam

Dachten we dat 2021 het jaar zou worden dat alles weer normaal werd, startten we het nieuwe jaar met verlengde maatregelen en een avondklok. De in Amsterdam woonachtige fotograaf Renzo Gerritsen trok er op uit om de unieke stilte in onze hoofdstad vast te leggen. De stilte die is ontstaan door  een harde maatregel die sinds de oorlog niet meer is voorgekomen. We gaan in gesprek met de maker van de surrealistische beelden. 

Renzo Gerritsen woont met veel plezier in het centrum van Amsterdam. ‘Ik maak de drukte van de stad dagelijks van dichtbij mee. Een Amsterdam zonder mensen kon je je tot nu toe eigenlijk niet meer voorstellen.’ Maar toen de avondklok werd aangekondigd was de drukke stad ineens leeg. ‘Dat was voor mij al reden genoeg om de avondklok in Amsterdam in beeld te brengen. Als we bijvoorbeeld over vijftig jaar terugkijken op deze serie kunnen we het ons waarschijnlijk niet meer voorstellen dat de straten zo leeg waren. Gelukkig hebben we dan de foto’s nog.’ 

‘Het is belangrijk om deze tijd te benutten en om creatief te worden’

Als professioneel fotograaf houdt Renzo zich vaker bezig met unieke onderwerpen. ‘Ik ben altijd op zoek naar onderwerpen die anders zijn. Dit zijn vaak onderwerpen die op het eerste gezicht niet zo interessant lijken, maar wel een andere, diepere betekenis krijgen wanneer je het verhaal erachter weet. Zo heb ik eerder de verkrotting in Amsterdam gefotografeerd en maak ik momenteel een serie over plaskrullen. Wanneer je door de stad loopt vallen deze onderwerpen je waarschijnlijk niet op, tot iemand je er over vertelt of het laat zien.’ 

De avondklok lijkt ook zo’n onderwerp wat op het eerste gezicht niet per se interessant is, maar gelukkig nam Renzo de taak op zich om ons anders te doen geloven. ‘Zodra het woord “avondklok” viel in het nieuws, ging mijn radar aan. Ik wist meteen dat dit mijn kans was om unieke beelden te maken.’ Zonder te aarzelen nam de fotograaf contact op met partijen die dit mogelijk interessant vonden en die zijn beelden zouden kunnen gebruiken. Door een opdrachtgever te vinden, kon Renzo beschikken over een Eigen Verklaring en Werkgeversverklaring waarmee hij de straat op mocht tijdens de avondklok. ‘Het is dus zeker niet zo dat ik rondloop met een hond in mijn linkerhand en een camera in mijn rechterhand. Ik mag de straat op als fotojournalist voor een opdrachtgever en dat valt onder vrije nieuwsgaring.’ Dit zorgt ervoor dat Renzo geen problemen ervaart wanneer hij op straat is na het ingaan van de avondklok.’ 

Interessante locaties

Renzo struint dus niet met een leenhond door onze hoofdstad, hij pakt zijn serie professioneel aan. ‘Locaties die voor iedereen herkenbaar zijn of waar normaliter veel toeristen op af komen zijn interessant voor mijn serie. Denk aan De Wallen, De Dam, Het Leidseplein of Het Rembrandplein. Deze locaties ben ik afgegaan om de leegte in beeld te brengen. Ik begon om 21:00 (de start van de avondklok) met fotograferen en rond 2:30 met het selecteren van alle beelden. Ik ging pas mijn bed in wanneer de avondklok weer voorbij was. Overdag besteedde ik tijd aan de nabewerking van de beelden, net zo lang tot ik alle locaties in beeld had gebracht.’

‘Fotograferen doe ik op de eerste plaats voor mezelf, dan kan ik er het meest van genieten’

Renzo ontwikkelde zijn liefde voor Amsterdam toen hij er ging studeren. ‘Ik vind de architectuur geweldig, maar ook de geschiedenis en de gebeurtenissen in de stad spreken me aan. Amsterdam is wat mij betreft een unieke stad en een speeltuin voor iedere fotograaf.’ Het hebben van een avondklok is uniek, volgens Renzo. ‘Dit kan de laatste keer zijn dat wij met zijn allen een avondklok meemaken. Dat hopen we dan in ieder geval!’ Dat is voor Renzo de voornaamste reden dat hij zo graag een leeg Amsterdam wilde fotograferen. ‘Het is hoogstwaarschijnlijk de laatste keer dat we dit kunnen meemaken. Zodra de avondklok en de lockdown voorbij zijn stroomt onze hoofdstad weer snel vol met toeristen en bezoekers. Het maken van dit soort foto's is dan niet meer mogelijk. De foto's geven een belangrijk deel uit de geschiedenis weer.’ 

Deze serie over de avondklok in Amsterdam is ontstaan vanuit een documentair oogpunt, maar ook liefhebbers van architectuur en avondfotografie kunnen volgens de maker van deze fotoserie genieten. Iedere locatie vraagt om een andere aanpak, zo leent de ene locatie zich voor symmetrie, de andere voor een mooi lijnenspel. ‘Ik heb geprobeerd om de grootsheid van de stad vast te leggen en goed te letten op compositie. Ik wilde de stad als een stilleven vastleggen. Daarbij heb ik gebruik gemaakt van de HDR-techniek om een optimale belichting te verkrijgen. Bij nachtfotografie heb je al snel last van dichtgelopen schaduwen en uitgebeten hooglichten. Door HDR toe te passen, kun je de etalages inkijken en de lichtbron in straatlantaarns zien. Dat geeft een betere balans in beeld.’

Voor Renzo startte dit project uit eigen interesse. ‘Er zijn vast ook genoeg mensen die een leeg Amsterdam niet interessant vinden, maar persoonlijk let ik daar niet op. Tijdens het fotograferen ga ik op in wat ik wil laten zien en let ik op hoe ik mijn onderwerp zo mooi en zo puur mogelijk vast kan leggen. Fotograferen doe ik op de eerste plaats voor mezelf, dan kan ik er het meest van genieten.’ 

COVID-19 en de maatregelen die zijn getroffen om het virus tegen te gaan heeft een grote invloed op de werkzaamheden van de fotograaf. ‘Ik ben voornamelijk actief in de zakelijke fotografie en fotografeerde maandelijks evenementen. Nu er geen enkel evenement meer mag plaatsvinden ben ik een groot deel van dit inkomen kwijt. Ook het geven van workshops was een grote inkomstenbron, maar wordt nu onmogelijk gemaakt doordat je slechts met een heel beperkt aantal mensen de straat op mag.’ Het is een zware periode voor Renzo, maar gelukkig kan hij het hoofd boven water houden omdat fotografie in opdracht niet zijn enige bron van inkomsten is. ‘Ik verkoop prints en licenties en via mijn eigen fotografieplatform avondfotografie.nl kan men bijvoorbeeld een online cursus nachtfotografie volgen.’ Het platform van Renzo helpt de fotograaf die graag wil beginnen met avond- en nachtfotografie of de verdieping op wil zoeken. ‘Met de huidige maatregelen is het moeilijk om positief te blijven. Het maakt niet uit of je in loondienst werkt of als ondernemer. Het is belangrijk om deze tijd te benutten en om creatief te worden. Diensten of producten moeten op een andere manier aangeboden worden. De situatie dwingt je om anders te gaan denken en daar kan je als persoon alleen maar sterker van worden. 

In de cameratas van Renzo Gerritsen

‘Ik fotografeer met de Nikon D850. Ik kan er mee fotograferen in slecht licht, zonder in hoeven te leveren op kwaliteit. Dat is met name handig tijdens het fotograferen van evenementen waar je meestal slecht licht hebt. Dankzij de 45 megapixel-sensor van de Nikon D850 beschik ik over immens veel details en kan ik grote afdrukken maken. Daar maak ik graag gebruik van met mijn nachtfotografie. Deze camera levert het beste van beide werelden. Tijdens de serie over de avondklok in Amsterdam heb ik gefotografeerd met een 14-24mm f/2.8-objectief en 24-70mm f/2.8 van Nikon. Deze objectieven helpen me om de hele omgeving in beeld te krijgen. Daarnaast is het gebruik maken van een statief enorm belangrijk. Elke kleine beweging kan je foto volledig verpesten, dus een tip is om te investeren in een goed statief. Ik gebruik een Leofoto carbon statief. Deze staat super stabiel en is daarnaast lekker licht, wat perfect is voor een urenlange route door de stad. Met deze set heb ik eigenlijk alles wat ik me maar wensen kan.’ 

‘Dankzij de 45 megapixel-sensor van de Nikon D850 beschik ik over immens veel details en kan ik grote afdrukken maken’

Bekijk meer beelden die Renzo maakte van Amsterdam tijdens de avondklok op nachtelijkamsterdam.nl