Review: Panasonic LUMIX GH6, filmen zonder limiet

Door: Dré de Man

Deze review is gepubliceerd in DIGIFOTO Pro 1.2022, bestel het magazine (digitaal of op papier) via onze webshop: read.clipboardmedia.nl

Een eerste indruk maak je maar een keer. Voor de Panasonic LUMIX GH6 is dat misschien niet helemaal waar, want hij lijkt als twee druppels water op de LUMIX GH5 II. Dat wil zeggen, een vrij grote camerabody met onder meer een opvallende plaats voor de rode filmopnameknop(pen) en een aparte knop om het geluidsmenu op te roepen. Maar draai je de camera om, dan valt vooral de grote ruimte tussen de body en de monitor op, met ventilatieopeningen. Dat is wel nieuw en het verklapt meteen een van de voordelen van de camera: de camerabody is gemaakt om onder alle omstandigheden in 4K en 5,7K te blijven filmen. Niet alleen dat, hij kan het ook in 4K 120p en zelfs met 300 bps in FHD, 12,5x slow motion. Voor enigszins vergelijkbare specificaties moet je bij andere merken veel meer geld uitgeven en 300 bps vind je nergens, althans bij spiegelloze camera’s. Kortom: de Panasonic LUMIX GH6 ziet er dan op het eerste gezicht niet zoveel anders uit, het is inwendig een geheel nieuwe camera.

Alle opvallende specificaties op een rij:

• Ongelimiteerde opnametijd tot 5,7K/60p, 4:2:0 10 bit
• ProRes HQ interne opnamecapaciteit (uiteraard in 5,7K)
• 4K/120p voor vloeiende actiebeelden
• 5x slow motion in 4K en maar liefst 12,5x slow motion (300 fps) in FHD
• Parallel intern en extern opslaan, ook met pro res
• Geluidsopnamen met vier kanalen
• Dynamic Range boost tot 13+ stops
• Beeldstabilisatie 7,5 stops
• Fotografie: Serieopnamen 75 bps in 25 megapixels
• Fotografie: 100 megapixels door automatisch acht opeenvolgende beelden vast te leggen en samen te voegen met behulp van het Body I.S. (beeldstabilisator) mechanisme.

Een nieuwe sensor met meer megapixels en een extra laag voor snelle berekeningen en een nieuwe, snellere beeldprocessor engine maken het allemaal mogelijk. De nieuwe Live MOS-sensor van 25,2 megapixels heeft geen LPF (Low-pass Filter) wat voor extra scherpte zorgt. Uit onze tests bleek dat deze er merkbaar op vooruit gegaan was en vergelijkbaar is met die van concurrerende fullframe-modellen. Verder maakt de extra stack snelle signaalverwerking mogelijk met een hogere uitleessnelheid van de pixelrijen en daardoor wordt ook het rolling shutter-effect beperkt en het dynamisch bereik vergroot.

Micro Four Thirds

Een van de redenen van de populariteit van Panasonic video  – naast het feit dat het merk al heel groot was in de tv-wereld – is het MFT-formaat. Bij film speelt de grootte van het formaat voor de beeldkwaliteit veel minder een rol, maar er zijn wel belangrijke voordelen aan verbonden. Met name bij natuuropnamen met schuwe en vaak vrij kleine dieren zoals vogels, is het bijzonder handig dat de objectieven maar half zo groot hoeven te zijn. Je zou ook kunnen zeggen: dat ze het dubbele bereik hebben. Een 600mm f/4 wordt daardoor een 1200mm f/4 en een 100-500mm een 200-1000mm. Je hebt natuurlijk wel meer scherptediepte, dus voor mooie sfeeropnames met een vage achtergrond zul je eerder zeer lichtsterke objectieven nodig hebben. Panasonic heeft er goed aan gedaan om de body van deze modellen een paar jaar geleden wat groter te maken. In dit geval is hij zelfs een paar millimeter dan zijn fullframe-broertje, de LUMIX S5. Daardoor is de LUMIX GH6 goed in balans met grotere objectieven.

Sensor

Hét grote nieuws van de camera is de sensor. Het is zeven jaar geleden dat het maximale aantal megapixels bij MFT omhoog gegaan is. Nu is dat gestegen van 20 naar 25, waardoor meteen de grens voor 4K overschreden wordt. Tot nu toe gebruikte Panasonic vaak in ieder geval deels dezelfde sensor. Voor de nieuwste generatie camera’s heeft Panasonic kennelijk besloten eigen accenten te zetten. 

De verwachtingen waren hoog gespannen, want Panasonic heeft een Live MOS-sensor ontwikkeld van 25,2 megapixels, deze hogere resolutie maakt het mogelijk om in 5,7K te filmen. Deze sensor heeft geen Low-pass Filter (LPF) en beschikt hierdoor over een grotere resolutie en snelle signaalverwerking die het rolling shutter-effect beperkt en een groot dynamisch bereik mogelijk maakt. Bovendien beschikt de Panasonic LUMIX GH6 over een volledig nieuwe Venus Engine, dé reden waarom de camera zoveel beelden per seconde in 4K haalt. Deze aparte processor maakt geavanceerde beeldverwerkingstechnologieën mogelijk voor hoge resolutie beelden met een natuurlijke ruistextuur en rijke kleurweergave.

Maar er is nóg een voordeel van die nieuwe beeldverwerkingsmogelijkheden en dat is dat er daardoor extra berekeningen gemaakt kunnen worden voor ruisonderdrukking. Dat is bij film veel belangrijker dan bij fotografie, omdat je dat bij film niet of nauwelijks achteraf kunt doen. Theoretisch zou je het wel bij je filmbewerking kunnen doen, maar dat is het laatste waar je bij een bewerking, zeker van 4K-materiaal, op zit te wachten. Bovendien gaat Panasonic hier een heel stuk verder dan bijvoorbeeld Première Pro én de ruisonderdrukking is geïntegreerd in de speciale logs die de camera gebruikt.

Dat heeft dan ruis-, kleur- en dynamiekvoordelen. De nieuwe processor is ongeveer dubbel zo snel. Dat  maakt een verwerking van 4K (en 5.7K)-beelden bij hoge beeldsnelheden mogelijk. Een bijkomend voordeel is dat ook hogere beeldsnelheden bij foto’s mogelijk zijn. Maar behalve een snellere processor en extra verwerkingscapaciteit is er ook nieuwe software. Deze werkt met drie technologieën: New Intelligent Detail Processing, New 2D Noise Reduction en High Precision 3D Noise Reduction voor video's. Intelligent Detail Processing detecteert nu nauwkeuriger de vlakke, gedetailleerde en gerande elementen in een frame en produceert zo een zeer realistisch beeld. 2D Noise Reduction onderdrukt kleurruis en verbetert de textuur van luminantieruis voor heldere en natuurlijke beelden, zelfs bij een hoge gevoeligheid. De functie High Precision 3D Noise Reduction voor video-opnames verbetert de detectie van stilstaande en bewegende onderdelen. Hierdoor kan de ruisvermindering worden geoptimaliseerd en worden nabeelden  onderdrukt. Dit heeft tot resultaat dat de beeldkwaliteit van video's met dynamische beweging is verbeterd. Het zeer nauwkeurige Dual 3D Colour Control ten slotte, verbetert de kleurweergave op helderheids-, verzadigings- en kleurtoonniveau voor rijke, natuurgetrouwe kleuren. Ondanks de hogere megapixelaantal is – mede dankzij de verlaging van de laagste ISO-waarde naar 100 ISO nominaal – de dynamiek verbeterd en de ruis verlaagd. Bij onze testopnamen bleek dan ook dat bij hoge ISO-waarden zeer goede prestaties werden bereikt.

Dynamisch bereik

De Panasonic LUMIX GH6 biedt een dynamisch bereik van 12+ stops bij opnames met de geïnstalleerde V-Log-functie. Bij gebruik van de modus Dynamic Range Boost wordt dit uitgebreid naar 13+ stops. Met de nieuwe modus Dynamic Range Boost worden een beeld met hoge verzadiging gegenereerd in het lage ISO-circuit en een beeld met lage ruis gegenereerd in het hoge ISO-circuit op pixel-niveau met elkaar samengevoegd. Het samengevoegde beeld met lage ruis én hoge verzadiging resulteert in een heldere, vloeiende HDR-video-opname met een rijke gradatie.

Dankzij de beter dynamiek is de LUMIX GH6 is de eerste MFT-camera uit de LUMIX G-serie die beschikt over volledige V-Log/V-Gamut voor een groot dynamisch bereik en een breed kleurenspectrum. (De GH5 II kon alleen werken met het beperkte V-log l.) V-Log produceert bij de opname, dus vóór bewerking, een heel vlak beeld waarbij alle kleurinformatie in het beeld behouden blijft. Dat biedt zeer grote mogelijkheden bij de color grading, zeker in combinatie met de V-Gamut kleurruimte die groter is dan BT.2020.

De LUMIX GH6 maakt gebruik van de colorimetrie van het professionele assortiment VariCam filmcamera's van Panasonic. De camera is standaard uitgerust met de V709 LUT (Look Up Table) met de Rec.709-norm. Daarnaast ondersteunt V-Log View Assist (dat LUT's in realtime kan toepassen) voor het eerst ook het importeren van CUBE- en VLT-bestanden. Je ziet daarbij dus wanneer je filmt met een log geen grijs contrastarm beeld, maar het beeld zoals het na verwerking uit zal zien. Dat biedt ook voordelen voor het scherpstellen. 

Autofocus

Voor wat betreft autofocus blijft het bij het bekende DFD-systeem, dat contrastgebaseerd is. De autofocus is wel verbeterd. Anders dan je misschien zou verwachten, stelt de camera net als de GH5 II beter scherp naarmate je het aantal bps hoger is. Gezien de tendens om met 50 en meer bps te filmen (daardoor krijg je vloeiendere bewegingen) is dat van voordeel. Sowieso is het in de professionele film en videowereld gebruikelijk om follow focus systemen te gebruiken. Dat zijn systemen die met behulp van een motor en voorgeprogrammeerde instellingen scherpstellen. Autofocus is echter goed te gebruiken en de cropfactor maakt dat je ook lichtsterkere objectieven kunt gebruiken dan voor een fullframecamera bij dezelfde vergroting.

Stabilisatie

De beperkte grootte en vooral het geringe gewicht van de sensor lijkt voordelen met zich mee te brengen voor de stabilisatie. Het is in ieder geval opvallend hoe gemakkelijk en hoe ver (tot ongeveer de helft van de beeldhoogte) de sensor kan bewegen, wanneer de camera uitgeschakeld is. Kennelijk is hier gekozen voor een systeem dat met zeer lichte magneten kan bewegen. Op zich is dat systeem niet veranderd, maar er is wel een geheel nieuw algoritme, dat bepaalt welke bewegingen hoe gestabiliseerd worden. Volgens Panasonic haalt de LUMIX GH6 7,5 stops aan stabilisatie volgens de CIPA-norm. De stabilisatie werkt ook zeer goed met een volledig mechanisch objectief en speelt een belangrijke rol bij video. 

Dat de LUMIX GH6 gericht is op professionele filmers, blijkt ook uit een groot aantal praktische functies. Photo Style telt verscheidene handige instellingen waaronder Cinelike gamma- voorkeuzeinstellingen zoals Cinelike D2 en Cinelike V2, waarvan de gamma- instellingseigenschappen vergelijkbaar zijn met filmproductie. Verder is de camera nu ook uitgerust met video-ondersteunende functies zoals Waveform Monitor, Zebra Pattern, Luminance Spot Meter, Frame Marker, Anamorphic Desqueeze Display, Red REC Frame Indicator en tally-lampjes op de voor- en achterkant. Nieuw voor de LUMIX GH6 is ook de Safety Zone Marker, die 80, 90 of 95 procent van het opnamegebied aangeeft. Verder kunnen er timelapse video's in 4K 60p worden geproduceerd in de camera. 

Met de functie Exposure Levelling wordt de belichting automatisch aangepast om grote veranderingen in helderheid tussen opeenvolgende frames te voorkomen, zodat een uniforme timelapse opname kan worden gemaakt.

MF Assist wordt nu ook ondersteund tijdens het maken van video-opnames. Dit betekent dat de gebruiker het scherm tot zes keer kan vergroten om de scherpstelling te controleren. Met AF-ON of door op het scherm te tikken terwijl de MF Assist- modus is ingeschakeld stelt de LUMIX GH6 automatisch scherp op het geselecteerde gebied, ook tijdens het maken van opnames.

Anamorfisch

Net als de Panasonic LUMIX GH5s heeft LUMIX GH6 ook anamorfische beeldmodi, maar nu dus ook in 5,7K. De basis beeldverhouding is daarbij 4:3. In combinatie met anamorfisch objectieven levert dat indrukwekkende widescreenopnamen op.

Firmware

Er komt ook een firmware-update die het volgende ondersteunt:

• Cinema 4K ProRes 422 HQ / ProRes 422
• FHD ProRes 422 HQ / ProRes 422
• USB-SSD Direct Recording
• 4K 120p HDMI video-uitvoer tijdens Live View
• Uitvoer van Cinema 4K 120p HDMI RAW-videogegevens naar een ATOMOS Ninja V+

De zoeker heeft nog steeds een resolutie van 3.680.000 pixels en een vergrotingsfactor van 0,76x. De OLED-monitor biedt de helft van dat aantal beeldpunten en heeft een contrast van circa 10.000:1. Met zijn volledig gegoten voor- en achterframe van een magnesiumlegering is de LUMIX GH6 robuust genoeg om opgewassen te zijn tegen zware omstandigheden buiten. Tijdens een online presentatie liet een natuurfilmer in Zuid-Afrika dat op zeer overtuigende wijze zien. Daarnaast is de body niet alleen spatwaterbestendig maar ook stofdicht en vorstbestendig tot -10 graden Celsius. De LUMIX GH6 is voorzien van twee kaartsloten: CFexpress en SD. Met CFexpress is het intern opnemen van video's met een hoge bitsnelheid bij 800 Mbps of meer mogelijk, waaronder 5,7K 30p ProRes 422 HQ en C4K 60p ALL-I. Bij gebruik van zowel SD-geheugenkaarten als CFexpress- kaarten kan er worden gekozen uit de opnamemodi Relay Recording, Backup Recording en Allocation.

Panasonic LUMIX GH6 in de praktijk

We refereerden er al aan in de tekst: als enigen in Nederland konden we de camera ook voorafgaande aan de introductie testen. Daarbij viel de grotere scherpte op, de verbeterde prestaties bij hoge ISO-instellingen en de verbeterde dynamiek. Het beeldmateriaal ziet er heel goed uit en laat zich goed verder verwerken. Verder blijkt de Panasonic LUMIX GH6 gewoon ondanks alle nieuwe specificaties qua ergonomie en betrouwbaarheid de camera die hoge professionele standaard van de voorgangers voortzet. Panasonic geeft al aan dat de LUMIX GH6 onbeperkte opnametijd biedt in alle modi doordat een ventilator zorgt voor geforceerde koeling die warmteverspreiding optimaliseert. In de praktijk blijkt ook dat die ventilator althans in onze klimaatzones zeer zelden nodig is, doordat ook de camerabody al zonder ventilator over een goede warmteverspreiding beschikt.

Conclusie

Spiegelloze camera’s zijn in veel opzichten ideaal voor video. Ook nu het aanbod groter geworden is, verdient deze nieuwste iteratie van Panasonics MFT-versie daarin een geheel eigen plaats. Met de zeer overtuigende specificaties en alle professionele eigenschappen, is het een heel aantrekkelijk aanbod.

De Panasonic LUMIX GH6 zal verkrijgbaar zijn voor € 2.199,- (adviesprijs) voor alleen de body. Andere kit-samenstellingen: 12-60mm f/3.5-5.6 € 2.499,- (adviesprijs) en 12-60mm f/2.8-4.0 € 2.799,- (adviesprijs). 

Info panasonic.nl

Beoordeling Panasonic LUMIX GH6

• Beeldkwaliteit 8
• Bediening 9
• Behuizing 9
• Snelheid 9
• Prijs/kwaliteit 9