DIGIFOTO Awards

Review Canon EOS-1D X Mark III: Verborgen kwaliteiten

15 maart, 2021 - 10:00

Door: Redactie digifoto Starter 1127

Op het eerste gezicht lijken de aanpassingen van de Canon EOS 1D X Mark III klein: 16 in plaats van 14 opnamen per seconde (in LiveView zelfs 20) en nog steeds 20 megapixels, dezelfde zoeker en (bijna) dezelfde knoppen. Onder oppervlakte is er echter heel wat veranderd.

De Canon 1D X Mark 3 is een soort Formule 1-camera, gebouwd voor een heel specifieke functie. Net als bij de Formule 1 laat hij interessante toepassingen van de huidige techniek zien. Dat geldt dan vooral voor de AF-techniek en voor de beeldsensor. Die laatste is erg op prestaties bij hoge ISO-waarden gericht en minder op resolutie, want te veel megapixels remmen alleen maar af bij het doorsturen en verwerken van de foto’s. Bij de sensoren zien we bij deze camera’s een steeds verder gaande race naar een zo hoog mogelijke kwaliteit bij zo hoog mogelijke ISO-waardes. Dat is ook logisch: bij sport werk je met korte sluitertijden en vaak bij weinig licht en met lange teleobjectieven met een maximaal diafragma van f/2.8 en regelmatig moet je dan ook nog eens diafragmeren om wat meer scherptediepte te krijgen.

Sensor

De 1D X Mark III heeft een nieuwe sensor met 20,1 MP en Dual Pixel AF. Die 20 megapixel zijn volgens Canon optimaal voor deze toepassing. Het aantal megapixels is dus niet vergroot. De maximale ISO-gevoeligheid wel: die is verdubbeld. Die gaat nu dus tot 819.200 ISO, maar bij 102.400 ISO ligt de praktische grens, de waarden daarboven zijn alleen geschikt noodgevallen. Dat is Canon met me eens, want de hoogste drie waarden zijn geen echte ISO-waarden (Hi1/2/3), en je moet in het menu iets aanpassen om ze te kunnen kiezen. Maar 102.400 ISO is echt bruikbaar, je moet dan wel een flinke ruisreductie instellen bij de RAW-verwerking maar het eindresultaat ziet er prima uit. Het resultaat is beter dan dat van de Mark II.

Helemaal ISO-invariant is de 1D X Mark III niet, maar hij komt vrij ver en dat is opmerkelijk voor een dergelijke camera. De camera heeft ook een grote dynamiek bij 100 ISO, zowel in de schaduwen als aan de kant van de lichten. Nu zal geen mens de Mark III gebruiken als landschapscamera, maar het kan in sommige andere situaties toch ook prettig zijn.

Autofocus

Canon heeft de autofocus flink aangepakt en het aantal scherpstelpunten sterk uitgebreid (naar 191 punten waarvan 155 crosspoints, was 61/41) én de RGB sensor heeft in het midden een 28 keer hogere resolutie dan voorgaande modellen. Samen zorgt dat ervoor dat het lijkt alsof de camera de beeld- en scherpstelinformatie krijgt van de beeldsensor – wat natuurlijk niet zo is, behalve in Liveview-modus.

Deze hardware-aanpassingen maakten het echter wel (beter) mogelijk om de AF-software van de Mark III te laten werken met het type kunstmatige intelligentie dat bij spiegelloze camera’s zijn werking doet. Deze software wordt niet met de hand door programmeurs geschreven, maar in feite door andere software, die foto’s en opnamegegevens vergelijkt. In de reflexmodus kan de camera nu bij beeldherkenning in veel situaties het hoofd van een persoon herkennen, zelfs wanneer het (gedeeltelijk) is afgedekt door een bril of helm, wat bij sportfotografie en tracking uiteraard een duidelijk voordeel is. Dat werkt in de praktijk prima. Voor oogherkenning moet nog steeds toevlucht genomen worden tot Livebeeld, maar dat speelt bij sportfotografie geen rol. Verder heeft Canon het aantal en de kracht van de dataverwerkingsprocessoren uitgebreid.

In de praktijk voelt de Mark III dan ook meteen sneller en vasthoudender aan dan de Mark II. Ook zijn de testomstandigheden niet helemaal gelijk, de Mark III lijkt minder vaak het onderwerp te verliezen. Uiteraard kun je zoals bij de voorgangers uit verschillende cases kiezen én kun je verschillende parameters instellen om je eigen cases te maken.

De autofocus is nu ook beter te bedienen: Canon heeft de AF-On-knop een aanraak-oppervlakte gegeven, waarmee je de scherpstelpunten kunt uitkiezen. Dat is echter meteen ook een van de enige uiterlijke veranderingen. Dat is maar goed ook, want professionele fotografen moeten zonder wennen van het voorgangermodel kunnen overstappen.

CFE, HEIFF en HDR10

Canon gaat met deze camera ook over op de nieuwe professionele kaartstandaard: de vrijwel onverwoestbare en supersnelle CFExpress (fysiek gelijk aan het al langer bestaande XQD). De camera is mede daardoor ook weer sneller dan de voorganger: zestien in plaats van veertien beelden per seconde, wanneer je de optische zoeker gebruikt en zelfs 20 als je fotografeert in LiveView. Dankzij het gebruik van CFExpress en de nieuwe processoren heeft de camera ook een enorme buffer, in ieder geval effectief: reeksopnamen van meer dan 1000 RAW-opnamen en in jpg onbeperkt. Je kunt een minuut op volle snelheid doorfotograferen. Daarna ben je wel héél lang bezig met het uitzoeken van je foto’s, maar het is wel prettig zeker te weten dat je buffer je nooit beperkt. Ook dat de sluiter van de camera getest is tot 500.000 opnamen, want daaraan zit je natuurlijk ook snel: na iets meer dan acht uur... (Don’t try this at home!)

Ook op het gebied van de beeldformaten is er nieuws: de camera kan foto’s opnemen in het door Apple geïntroduceerde HEIF-formaat. Dat betekent niet alleen twee keer zoveel beeldinformatie in een beeld van dezelfde en vaak kleinere grootte maar ook 10-bits kleuren, dus meer ruimte voor beeldverwerking.

Ook nieuw is het gebruik van HDR10. Daarbij gaat het niet om het maken van speciale HDR-foto’s, zoals we die al jaren kennen, samengesteld uit meerdere opnamen. HDR10 is een speciale standaard om vooral videobeelden met grotere contrasten weer te geven, zoals de nieuwste tv’s dat kunnen. Hierbij worden data in 10 bit opgeslagen via een speciale transferfunctie (gammacurve) die meer lijkt op de manier waarop het menselijke oog contrasten waarneemt. De standaard wordt door veel ondernemingen waaronder de belangrijkste tv-fabrikanten én Microsoft en Apple ondersteund. Daarbij hoort ook een speciale kleurruimte, Rec. 2020. Zo mogelijk nog indrukwekkender is de bit en: mogelijkheid om te filmen in 4:2:2 12-bit 5.5k RAW. 10-bit C-Log kan ook. Bij de standaard video-modus geldt 8-bit en 4:2:0 interne opslag.

Een andere vernieuwing is het High Detail Low Pass Filter, oftewel anti-moiré-filter. Een klassiek OLP-filter werkt door in twee richtingen gepolariseerd licht met een te kleine detailgrootte te onderdrukken. Canon doet dat nu in twee stappen.

Hybride

De Canon 1D X Mark III is in bijna alle opzichten een klassieke DSLR, ook al heeft hij in de software al veel eigenschappen van spiegelloze camera’s overgenomen. Maar Canon gebruikt al sinds jaren sensoren van het Dual Pixel-type. Dat houdt in dat er net als bij spiegelloze camera’s gebruik gemaakt kan worden van fase-gebaseerde scherpstelling via de beeldsensor. Bij deze camera heeft Canon dat zover geperfectioneerd, dat de camera in LiveView beter scherpstelt dan als DSLR, dus met op- en neerklappende spiegel. Dat is een beetje verwarrend, want de camera werkt dan dus net zoals de Sony a9 – en zelfs iets beter. Hij is dan ook nog sneller en haalt twintig beelden per seconde. Aan de andere kant is er geen elektronische zoeker, dus je hebt een externe monitor nodig en dat is niet erg handig in het gebruik.

Conclusie

Je vraagt je misschien af waarom Canon niet de extra stap heeft gezet door de zoeker verwisselbaar te maken, of door in ieder geval een extra elektronische opzetzoeker aan te bieden. Aan de andere kant is een optische zoeker juist essentieel voor sportevenementen omdat de vertraging in een elektronische zoeker ten opzichte van een optische zoeker 110 milliseconden is. In de praktijk staat dit gelijk aan maar liefst twee tot drie beelden. In de sportwereld is dat veel! En toegegeven: de meeste gebruikers van deze camera zullen er niet echt in geïnteresseerd zijn. Die willen gewoon een camera die alles wat de Mark II doet, gewoon nog beter doet. Dat doet de Mark III zeker, maar het is ook een camera met verborgen kwaliteiten.