Tips voor een betere structuur in je foto's

Onlosmakelijk gerelateerd aan subjectisolatie

Een gestructureerde opname is direct herkenbaar. Vaak vanwege een duidelijk subject die je onverbiddelijk naar een bepaald punt of bepaalde punten toetrekt en dat op volgorde. Niet te vergissen voor subjectisolatie, al zijn de twee onlosmakelijk gerelateerd. Subjectisolatie toont puur en alleen aan hoe aanzienlijk een element is met betrekking tot de achtergrond.

Gelijkmatige achtergrond

De volgorde waarop je een opname waarneemt ligt een stuk complexer, gegeven een gelijkmatige achtergrond. Een opname stroomt op volgorde van de afnemende subjectisolatie: het oog zal eerst het meest opvallende element in de opname waarnemen en daarna pas de secundaire elementen apart bekijken. In realiteit kom je maar zelden een gelijkmatige achtergrond tegen met meerdere subjecten, dan gaat de achtergrond zelf een belangrijke rol spelen in het zicht van de waarnemer.

In bepaalde opnames is de achtergrond wel redelijk relevant, omdat het een stukje context toevoegt. De definitie van de achtergrond verandert dan in het subject zelf, aangezien er niks anders is op te focussen.

Leidende lijnen

De achtergrond bevat textuur, patronen, lijnen, veranderend licht en diverse kleuren die allemaal de aandacht naar zichzelf kunnen trekken en daarmee de waarnemer naar een bepaalde richting stuurt; vandaar de term ‘richtende of leidende lijnen’. Die lijnen herkennen we patroongericht, of het voornamelijk duidelijk is of wordt geïmpliceerd door een reeks staccato-objecten en op die manier tot het eindpunt komen. Dat gebeurt onbewust, zo zit de mens nou eenmaal in elkaar.

Daarom is het belangrijk om hier bewust van te zijn tijdens het fotograferen, zodat je met de bewuste intentie als het ware een visuele lijn creëert en hiermee de aandacht van het waarnemende publiek trekt naar het bedoelde element (vaak subject) in de compositie en ze daarmee niet onbedoeld leidt naar een irrelevant gedeelte.

Deze leidende lijnen kunnen elkaar uitdoen of juist accentueren. Het is te vergelijken met de vectorruimtes in natuurkunde en wiskunde. Wel belangrijk om te onthouden is dat in bijna alle gevallen, de voortvloeiende vector de oriëntatie van het kader volgt  – vaak verticaal voor portretten en horizontaal voor landschap. Al het andere resulteert vrijwel in een lege ruimte en een visueel onbalans.

In de schoenen van het publiek

Om een succesvolle opname te creëren moet een artiest zich proberen te verplaatsen in de schoenen van een waarnemer en vanuit dit perspectief zoveel mogelijk subjectieve vooroordelen elimineren.

Structuur versterkt verhaal

Normaal gesproken zijn we als eerst aangetrokken tot een bepaald element in een opname en kijken daarna pas naar de elementen rondom. Het liefst op een manier dat duidelijk aangeeft wat het belangrijkste element is en met de secundaire elementen een soort van verhaal suggereert of een oorzakelijk verband doormiddel van ruimtelijke positionering tussen de elementen.

Esthetisch

Een opname moet buiten het hebben van structuur, ook esthetisch overkomen of op zijn minst de emotionele impact ontvangen die de fotograaf voor oog had. Wat we zien als esthetisch is objectief gezien niet te bepalen, omdat het ook afhangt van wat het publiek prefereert.

Afleiding

Het probleem is dat meeste fotografen de elementen rondom het subject vaak over het hoofd zien en het slecht gestructureerd is. In vlotvoorkomende situaties is er niet genoeg tijd, maar het kan ook zijn dat het bewuste bewustzijn nog niet volledig ontwikkeld is. Dit is dan ook de reden waarom er zoveel opnames zijn met afleidende elementen erin die de flow van een compositie verbreken en de reden dat een aantrekkelijk element of subject er niet in slaagt om de opname aantrekkelijk te laten overkomen. Een irrelevant maar afleidend element trekt dan de aandacht van de waarnemer en zijn of haar concentratie op het bedoelde subject neemt af. Daarom moet je als fotograaf naar meer dan alleen het belangrijkste element kijken. Probeer ook naar de achtergrond structuur en subject(en) in kwestie en niet de geïmpliceerde verbintenis tussen de elementen en de voorkomende flow die is gesuggereerd door de achtergrond, vergeten.

Vlotvoorkomende situaties

In vlotvoorkomende situaties is het van belang continu bewust te zijn van de achtergrond, elementen die daarin context toevoegen, richting van het licht en daarna pas te kijken naar het subject en of die wel past bij de intentie. Wellicht ook het verschil tussen de kwaliteit van het licht op de achtergrond en het subject in je waarneming mee te nemen; het is natuurlijk ook mogelijk om je overmatig te focussen op de achtergrond en de subjectisolatie daarmee verwaarloosd.

Verander van compositie

Verander daarom bewust je compositie tijdens het nemen van opnames en maak zo het meest van structurele elementen; onthoud dat het belangrijk is om dus te letten op de elementen die er niet bij passen en bewust dingen weerhoud om mogelijke afleidingen in de scene te vermijden, tenzij je chaos wilt uitstralen.