Sweet spot: wanneer is je objectief het scherpst

De sweet spot van je objectief heeft alles te maken met de scherpte en diafragma opening. Het is de optimale diafragmaopening, waarbij jouw objectief over het gehele beeld het scherpste resultaat geeft.

Sweet spot verschilt per objectief

Over het algemeen kan worden gezegd dat een objectief het beste presteert bij een diafragma opening van f/8 tot f/11. Maar je kunt zelf uitzoeken wat de precieze diafragma opening is waarbij jouw objectief het scherpst is. Allereerst is het handig om uit te zoeken wat de grootste diafragma opening van je objectief is. Dat staat er vaak op, meestal op de rand net naast de lens, ongeveer zo omschreven: 1:3.5-5.6. Deze getallen betekenen dat de maximale diafragma opening helemaal uitgezoomd f/3.5 is. Helemaal ingezoomd is dat f/5.6.

‘Standaard’ sweet spot

De ‘standaard regel’ om de sweet spot te vinden, is als volgt. Je neemte de grootste diafragma opening, die wordt aangegeven in f/stops. Daar ga je twee stops vandaan, waarbij je het diafragma minder groot maakt. Bij f/3.5 is twee stops ervandaan een ‘sweet spot’ van f/7. Maar zoals altijd is niets ‘gemiddeld’, dus het is de moeite waard om eens uit te zoeken waar het exacte sweet spot van jouw objectief ligt, zeker wanneer je een bepaald objectief veel gebruikt. Let op: de sweet spot heeft niets te maken met scherptediepte. Hierbij is de achtergrond soms expres onscherp (bij een kleine scherptediepte), en het heeft ook te maken met de diafragma opening, maar niet met de sweet spot.

Zoek zelf de sweet spot van jouw objectief

Zet je camera op een statief en stel je camera in op diafragmaprioriteit. De bedoeling is dat je een aantal keer dezelfde foto maakt, met verschillende diafragma openingen. Om niet teveel in de war te raken met scherptediepte, kun je het beste je camera niet te dicht bij het onderwerp zetten. Hoe groter je brandpuntsafstand, hoe kleiner scherptediepte is, dus houd dat ook in je achterhoofd. Begin met de grootste opening (laagste getal) en zet bij elke volgende foto het diafragma één stop verder dicht (op de meest camera’s is dat 3 klikjes). Maak elke keer een foto, tot je alle diafragma openingen hebt gehad.

Beoordeel op de computer

Wanneer je klaar bent, zet je de foto’s op de computer. Het is veel gemakkelijker en nauwkeuriger om je foto’s op een groter beeld te beoordelen. Bekijk de foto’s in zijn geheel, maar zoom ook 100% in. Doe dat op het punt waarop je scherpgesteld hebt, maar ook bij de randen. Je ziet nu bij welke diafragma opening jouw objectief het beste presteert; de sweet spot. Uiteraard kun je deze test op verschillende brandpuntsafstanden uitvoeren. En voor je verschillende objectieven.