Stillevens maken in de natuur

Natuurlijk is het fijn als je  een studio voorhanden hebt voor je stilleven. Maar niet iedereen heeft die luxe. En dat geeft ook niet, je kunt thuis ook prima aan de slag, met daglicht en de natuur.

Gebruik zonlicht voor je stilleven

Daglicht heeft ook zo z’n voordelen. Het is gratis en altijd beschikbaar (mits overdag natuurlijk). Met een kleine sluierbewolking of op het juiste tijdstip is het bovendien zacht en mooi diffuus.

Effect als in schilderij

Daarom kan het de moeite waard zijn om studio effecten buiten toe te passen. Gebruik voor deze techniek direct zonlicht, indien mogelijk met een lichte bewolking. Zorg dat het onderwerp in de zon staat, en de omgeving in de schaduw zit. Even zoeken naar een geschikt onderwerp dus.  Met de lichtinstellingen op de camera probeer je het omgevingslicht zoveel mogelijk uit te sluiten. De omgeving van het onderwerp is dus onderbelicht. Zo creëer je een iets onderbelichte foto met hoge contrasten, waarin alle aandacht naar het onderwerp gaat. Het effect is vergelijkbaar met het gebruik van een korte flits in de studio. In dit geval is het een goed idee om midden op de dag te fotograferen, omdat de zon dan hoog staat. Houd je belichtingsmeters goed in de gaten en let erop dat niets overbelicht wordt en alleen de omgeving van het onderwerp onderbelicht wordt.

Kies een onderwerp voor je stilleven

Een bloem of plant is heel geschikt voor deze techniek. Uiteraard moet er licht op het onderwerp vallen, het is ideaal als de achtergrond in de schaduw ligt. In het bos heb je vaak kleine, open plekken waar lokaal veel zonlicht op valt. Dat zijn ideale plekken om een onderwerp te zoeken.

Camera instellingen

Voor je stilleven is een diafragmaopening van rond de f/11 fijn. Het ligt er een beetje aan wat voor lens je gebruikt en wat de ‘sweet spot’ van hiervan is. Zet je ISO zo laag mogelijk om het licht op de omgeving zo min mogelijk te houden. Hoe donkerder de achtergrond, hoe mooier en sterker het contrast. Meet met de belichtingsmeter gericht op de hooglichten. Je kunt de camera het beste op de spot metering modus hebben staan en richt deze op het meest belichte deel van je onderwerp. Bekijk welke belichtingsinstellingen je camera nu voorstelt in de P, A of S stand en onthoud deze.
Zet de camera nu op handmatig (M) en stel je camera in op de voorgestelde instellingen van zojuist. Zo zal de belichting gelijkmatig blijven en niet bij gaan stellen op het moment dat je je compositie verandert.

Zwarte achtergrond

Verhoog nu de sluitertijd met één hele stop (vaak is dat drie klikjes). Zo zorg je dat de achtergrond onderbelicht is, hopelijk bijna helemaal zwart. De diafragmaopening en ISO laat je gelijk. Maak een paar testfoto’s en kijk of je tevreden bent met het resultaat. Als de achtergrond niet donker genoeg is, zet de sluitertijd dan nog iets korter of maak eventueel het diafragma iets kleiner.

Probeer verschillende onderwerpen uit, totdat je het Renaissance schilderij gevoel te pakken hebt. Dankzij de korte belichting wordt de achtergrond zo donker dat het lijkt of de foto in een studio is gemaakt, tegen een zwarte achtergrond. Eventueel kun je de achtergrond in de nabewerking nog donkerder maken. Zo maak je met minimale middelen een prachtig stilleven.

• Lees ook: 5 tips voor het perfecte stilleven