Haal alles uit sluiterprioriteit

28 november, 2024 - 08:00

Door: Amy Schutte 2434

Op het programmakeuzewiel van je camera, het wieltje waarmee je de verschillende fotografie standen kunt selecteren, kun je de stand ‘sluiterprioriteit’ kiezen. Meestal wordt deze aangeduid met Tv of S. Hiermee stel je zelf de sluitertijd in, waarbij de camera de andere belichtingsinstellingen maakt.

Sluitertijd is belangrijk voor foto’s. Een te lange sluitertijd zorgt ervoor dat je foto’s onscherp zijn. Vooral bij bewegende onderwerpen heeft de sluitertijd een grote invloed op het uiteindelijke beeld. Want misschien wil je die onscherpte juist wel gebruiken, om het gevoel van beweging in de foto te behouden.

Sluitertijd

De sluitertijd bepaalt hoe lang er licht op de sensor van de camera valt. Het is letterlijk de tijd dat de sluiter open staat, en het licht doorlaat dat de foto vormt. Het wordt daarom ook wel eens belichtingstijd genoemd. Je kunt je misschien voorstellen dat er meer licht op de sensor valt als de sluiter langer open staat, en minder naarmate de sluitertijd korter is. Kies je voor een korte sluitertijd, en dus minder licht, dan zul je waarschijnlijk het diafragma verder moeten openen of de ISO moeten verhogen om een goed belichte foto te krijgen. In de sluiterprioriteit stand kiest je camera deze instellingen bij de door jou gekozen sluitertijd. Zo kun je je wellicht voorstellen dat een korte sluitertijd het beste werkt bij veel beschikbaar licht. Fotografeer je in een donkere omgeving, dan kun je tegen problemen aanlopen.

Kies de sluitertijd

Het kiezen van de juiste sluitertijd vereist wat uitleg die wellicht ingewikkeld lijkt, maar eigenlijk valt het reuze mee. Als je ermee aan de slag gaat, wordt dit al snel een tweede natuur.
Staat de sluiter lang open en beweegt het onderwerp, dan zie je die beweging terug in de foto. Om die beweging te bevriezen, zou je een kortere sluitertijd moeten kiezen. Ook kun je, bij een lange sluitertijd, de kleine trillingen en bewegingen in je hand terug gaan zien in de foto. Dit wordt bewegingsonscherpte genoemd. Wanneer dat gebeurt is afhankelijk van de brandpuntsafstand, maar heel grofweg kun je zeggen dat de maximale sluitertijd om bewegingsonscherpte te voorkomen 1/(brandpuntsafstand x cropfactor) is. Fotografeer je met een fullframe objectief op 200mm? Dan is de maximale sluitertijd 1/200, of de dichtstbijzijnde waarde, die 1/250 is. Fotografeer je op 100mm en heeft je camera een cropfactor van 1,6x? Dan is de maximale sluitertijd 1/160 seconde. Of je camera een cropfactor heeft en welke, vind je hier.

Lees ook: Wat is nu precies cropfactor?
Lees ook: Kies de juiste sluitertijd

Sluiterprioriteit

Voor het kiezen van de sluiterprioriteit stand draai je het programmakeuzewiel naar S of Tv. Je kunt nu de sluitertijd zelf instellen met het instelwiel, je camera maakt de andere instellingen op basis van de door jou gekozen sluitertijd. De sluitertijd wordt uitgedrukt in waarden als 1000, 640, 250, 20. Dit betekent eigenlijk 1/1000 seconde, 1/640 seconde etc. Hoe hoger het getal, hoe sneller de sluiter weer dicht gaat en hoe minder licht er op de sensor valt. Zet je sluitertijd niet te kort. Hoewel je dan de grootste kans hebt op scherpe foto’s, zal je camera ergens anders licht vandaan moeten halen. Waarschijnlijk moet de ISO flink omhoog (de diafragmaopening is beperkt tot een maximum), waardoor je ruis kunt krijgen. Maar zet de sluitertijd natuurlijk ook niet te lang, tenzij dat je bedoeling is. Fotograferen met lange sluitertijden is erg populair, maar vereist enige oefening, én een statief. Experimenteer door hetzelfde (bewegende) onderwerp eens met verschillende sluitertijden te fotograferen.

Sluiterprioriteit om snel te reageren

Vaak wordt gezegd dat je, om een goede fotograaf te zijn, alle instellingen van de camera handmatig moet maken. Maar ook professionele fotografen maken gebruik van de sluiterprioriteit. Bij bewegende onderwerpen, zeker wanneer de bewegingen onvoorspelbaar zijn, heb je niet altijd voldoende tijd om alle instellingen steeds aan te passen. Denk bijvoorbeeld aan wildlife of sportfotografie. In dat geval is de sluiterprioriteit erg handig. Je houdt invloed op het beeld, want de sluitertijd bepaalt voor een groot deel hoe de foto eruit komt te zien, maar met wat hulp van de camera bij de andere instellingen heb je altijd een goed belichte foto. Een fijne tool om te leren kennen dus!