De ‘sweet spot’ van je objectief

Over het algemeen kan worden gezegd dat een objectief het beste presteert bij een diafragma opening van f/8 tot f/11. Maar je kunt natuurlijk het beste zelf uitzoeken of dat met jouw eigen objectief ook zo is.

Maximale diafragma opening

Allereerst is het handig om uit te zoeken wat de grootste diafragma opening van je objectief is. Dat staat er vaak op, meestal op de rand net naast de lens ongeveer zo omschreven: 1:3.5-5.6. Deze getallen betekenen het volgende. Helemaal uitgezoomd is de maximale diafragma opening f/3.5. Helemaal ingezoomd is dat f/5.6.

Twee stops

De regel om de ‘sweet spot’ te vinden, is als volgt. Je neemte de grootste diafragma opening, die wordt aangegeven in f/stops. Daar ga je twee stops vandaan, waarbij je het diafragma minder groot maakt. Bij f/3.4 is twee stops ervandaan een ‘sweet spot’ van f/7.

Het is geen exacte wiskunde dus het kan zijn dat het scherpste punt bij jouw objectief er net iets vandaan ligt. Maak dus verschillende testfoto’s en zoom in op het LCD scherm of, beter nog, je computer om te kijken welke het scherpst zijn.

Aperture Priority (A of Av)

In deze voorkeuze stand stel je zelf het diafragma handmatig in met het draaiwieltje. De camera zoekt de bijpassende sluitertijd op aan de hand van de door de camera gemeten belichting. Met een lensopening van rond de f/16 en f/22 heb je een grote scherptediepte, waardoor veel van je foto in het scherptegebied ligt. Dit heeft niets met de sweet spot te maken! Kies voor een diafragmaopening die ergens in het midden ligt, rond de sweet spot, en de foto zal over het geheel genomen scherper zijn.

Vind de sweet spot voor jouw objectief

Zet hiervoor je camera op een statief en stel je camera in op Aperture Priority. We gaan nu een aantal keer dezelfde foto maken, met verschillende diafragmaopeningen. Begin met de grootste opening (laagste getal) en doe elke keer 3 klikjes (dat is op de meeste camera’s een stop) naar rechts. Maak elke keer een foto, tot je een stuk of 7 foto’s hebt genomen. Zet ze op je computer en vergelijk ze door naar het totaalbeeld te kijken maar ook even goed in te zoomen. Dan is het verschil veel duidelijker.
Sommige (professionele) fotografen doen deze test bij elk nieuw objectief dat ze aanschaffen. Ze doen het vaak ook op verschillende brandpuntsafstanden (dus een helemaal uitgezoomd, gedeeltelijk ingezoomd, ingezoomd etc), omdat de ‘sweet spot’ net ergens anders kan liggen als je deze verandert. Ze schrijven dit vaak op en hebben een lijstje van de ‘sweet spots’ in hun cameratas zitten. 

Sweet spot gevonden?

Weet je waar de ‘sweet spot’ van jouw objectief ligt? Dan kun je er nu mee aan de slag. Natuurlijk wil dat niet zeggen dat je alleen nog maar met deze diafragma opening fotografeert. Soms wil je misschien de scherptediepte aanpassen, en dan zul je moeten het diafragma anders in willen stellen. Of bij heel weinig licht wil je misschien het maximale gebruiken door je lens zo ver mogelijk open te draaien. Maar het is goed om in je achterhoofd te hebben waar je objectief de beste prestaties levert!