Leer het histogram lezen

Je maakt eerst een foto, voordat je het histogram van die foto kunt bekijken. Je kunt dit zowel meteen in de camera doen, als op de computer in de nabewerking. Als je twijfelt of je foto wellicht over- of onderbelicht is, kun je dit meteen controleren door het histogram in je camera erbij te pakken (lees in de gebruiksaanwijzing van je camera hoe je dit doet, vaak druk je een ‘display’ knop in). Of je kunt controleren of je een sneeuw foto goed belicht hebt. Maar ook bij een felle zon, wanneer het lastig is om de kleuren duidelijk op je scherm te zien, is het handig om even te checken.

Wat is een histogram

Een histogram is een grafische weergave van de toonwaarden van je beeld. Het laat dus de hoeveelheid tonen zien van een bepaalde helderheid in een schaal van zwart (0% helderheid) tot wit (100% helderheid). De donkere tonen zie je aan de linkerkant van het histogram. Hoe verder je naar rechts gaat, hoe lichter de tonen worden. Het middelste gedeelte van een histogram geeft de middentonen weer. De verticale as van een histogram laat zien hoeveel tonen er van een bepaalde helderheid aanwezig zijn in je foto. Een mooi gelijkmatig belichte foto zou netjes van de linker onderhoek naar de rechter onderhoek lopen. Steekt het diagram links of rechts tegen de zijkant ergens boven uit het diagram? Dan is de foto dus overbelicht (rechts) of onderbelicht (links).  

Histogram van een foto die opzettelijk licht of donker is

In sommige gevallen wil je juist een donkere of lichte foto maken. Low key bijvoorbeeld, of een foto in de sneeuw. In het laatste geval komt het histogram goed van pas, want je camera wil altijd voor een gemiddelde belichting gaan. Omdat er bij sneeuw zoveel wit in je foto zit, zou de camera hier waarschijnlijk middengrijs van maken. Dan zou het histogram in het midden zitten. Maar, in dit geval wil je de pieken juist aan de rechterkant hebben. Controleer dus of dat zo is, bij een foto in de sneeuw is het histogram niet in het midden.

Belichten op rechts

Misschien heb je weleens fotografen horen zeggen dat ze graag ‘belichten op rechts’. Dat heeft alles te maken met het histogram. In het donkere gedeelte van je histogram zit eigenlijk vrij weinig informatie. In het lichte gedeelte daarentegen, zit juist heel veel informatie. Dat houdt in dat het histogram eigenlijk niet evenredig verdeeld is. In feite betekent dit dat je, als je op rechts belicht, meer informatie in je foto hebt zitten. Daardoor overbelicht je vaak net een klein beetje. In de RAW-converter kun je dit weer wat donkerder maken waardoor je beeld er weer uit komt te zien zoals jij het bedoeld hebt. Natuurlijk moet je er wel voor zorgen dat je niet overbelicht. Zorg daarom dat het histogram net los blijft van de rechter zijkant.

• Lees ook: Leren: het lezen van een histogram