Kleur, minder kleur of zwart wit?

Een bekende fotograaf als Ansel Adems staat bekend om zijn zwart wit fotografie, waar Jimmy Nelson alleen maar fotografeert in gedempte kleuren en een fotograaf Candida Höfer juist kleurrijk fotografeert. Elk van de opties heeft zijn eigen voor en nadelen. In dit artikel kan je een simpele methode vinden aan de hand waarvan je beoordeelt of een foto het beste werkt in kleur, met minder kleur of zwart wit.

Wanneer een foto het beste in kleur werkt

Om goed te kunnen beoordelen of een foto goed werkt in kleur, kun je de volgende vragen meenemen in jouw beoordelingsproces:

1. Is de kleur in de foto gerelateerd aan het verhaal dat je wil vertellen?
2. Zorgt de kleur ervoor dat de verschillende elementen in het beeld worden gescheiden van elkaar?
3. Zorgt de kleur in jouw foto ervoor dat er afleiding ontstaat of zorgt de kleur in de foto voor een disbalans in de harmonie van jouw foto?

1. De afbeelding zou kleur moeten blijven, als het antwoord op vraag A ja is

In de onderstaande afbeelding spelen de verschillende culturele achtergronden van de personen op de foto een grote rol. De afbeelding vertelt het verhaal van verschillende culturen die goed met elkaar kunnen opschieten. Dezelfde foto met minder kleur, of in zwart wit zou dusdanig veel afdoen aan het verhaal, dat het dan ook belangrijk is dat in deze foto de kleur blijft bestaan.

De afbeelding hieronder richt zich op de verschillende kleuren van de herfst. In de afbeelding zou het rode huis volledig wegvallen tegen de achtergrond, omdat op het huis ook bladeren zijn gevallen. Dezelfde foto in zwartwit zou dan ook niet goed tot zijn recht komen.

Zou je in de onderstaande foto nadruk willen leggen op de structuur van de kwasten, dan zou deze prima werken in zwartwit. Wil je echter het verhaal vertellen van de diversiteit van de verf, dan werkt de zwartwit versie beduidend minder goed.

2. De afbeelding zou kleur moeten blijven, als het antwoord op vraag B ja is

Soms helpt kleur bij het onderscheiden van de verschillende elementen van de afbeelding, zoals ook hieronder. Bij het omzetten van de afbeelding in zwartwit worden alle losse huisjes, die allemaal verschillende kleuren hebben, een grote brij. In een dergelijk geval zou het uiteraard niet verstandig zijn om de kleur uit de afbeelding te verwijderen.

3. Zet een afbeelding om naar zwart wit als het antwoord op A=nee en B= nee

Als een foto geen kleur nodig heeft om het verhaal over te dragen, dan is deze in zwart wit het meest puur. Zoals je hieronder ook terug kan zien, kijk je doordat de foto zwart-wit is, veel meer naar de structuur en vormen van de foto.  Bij de oorspronkelijke foto, waren er verschillende kleuren in de berg zichtbaar. Doordat deze nu zwartwit wordt weergegeven, is de berg nu één geheel en ga je veel meer aandacht besteden aan het lijnenspel dat zichtbaar is op de foto.

De onderstaande afbeelding zou in kleur niet veel toevoegen: hetzelfde trappenhuis was in de oorspronkelijke versie grijs en grauw. Je zou zelfs kunnen zeggen dat zwart en wit in deze foto een extra dimensie toevoegt: doordat de foto zwart wit is leidt de grijze kleur een stuk minder af waardoor je veel meer gaat kijken naar de structuur en vormen van de foto.

4. Maak de kleur gedempt als C=ja

Soms bevat een foto heel veel verschillende elementen. Dit is vaak het geval als je een foto maakt van een hele grote groep mensen. De vele verschillende mensen hebben vaak verschillende kleuren aan die kunnen afleiden van het totaalbeeld. Bij de onderstaande foto, vallen de mensen in zwartwit volledig weg: er komt veel meer nadruk op de lichtvlek in de lucht. Als dezelfde foto volledig in kleur zou worden weergegeven, dan zou de rode vlag in de achtergrond een veel te grote rol gaan spelen: vanwege de felheid van de vlag zou je aandacht alleen hier nog maar naar uitgaan.

Lees ook: Pak zwartwit fotografie anders aan.