Infrarood fotografie, zo werkt het!

Veel fotografen die zich willen verdiepen in infrarood bouwen hun oude camera om tot speciale infrarood camera. Of laten dit doen. Dit is een vrij eenvoudige ingreep en die camera is dan alleen nog voor dat doeleinde inzetbaar. In elk geval is het handig om iets meer van infrarood fotografie te begrijpen, om er te gekke foto’s mee te maken.

Wat is infrarood licht?

Buiten het licht en de kleuren die we kunnen waarnemen met onze ogen, bestaat er nog meer licht, op onzichtbare golflengtes. Aan de ene van het kleurenspectrum is dat ultraviolet licht. Dit kennen wij van bijvoorbeeld zonnebanken en zonnebaden. Aan de andere kant van het kleurenspectrum bevindt zich het infrarode licht. Infrarood betekent letterlijk 'beneden rood'. Zowel ultraviolet licht als infrarood licht zijn niet door ons waar te nemen. Het zichtbare licht is maar een heel kort gebied met golflengtes tussen 320 (ultraviolet) en 720 nanometer (het rood). Hierna komt het zogenaamde nabije infrarood tussen 830 en 1000 nanometer. Dát specifieke gebied is interessant voor de infrarood fotografie.

Wat is infrarood fotografie?

Bij fotografie ben je afhankelijk van licht, anders kun je geen foto maken. Voorwerpen weerkaatsen en absorberen licht, elk op een eigen manier. Het leuke van infrarood fotografie is dat er bij infrarood geen verband bestaat tussen voor ons bekende kleuren en de weerkaatsing van het infrarode licht. Een infraroodopname is onvoorspelbaar en wijkt af van wat wij met het blote oog zien.

Hoe ziet een infrarood foto eruit

Opnames die bij zonlicht zijn gemaakt kenmerken zich door een zwarte weergave van water en de blauwe lucht. Wolken steken daar wit tegen af. Bladgroen wordt wit als sneeuw! Het chlorofyl daarin veroorzaakt dat. Rode objecten worden wit tot lichtgrijs en bij portretten zie je zwarte ogen en een bijna witte huid tevoorschijn komen. Niet perse heel flatterend, wel spooky effect. Ook architectuur is een goed onderwerp om eens met infrarood aan te pakken, doordat de vormen en lijnen extra benadrukt worden in deze surrealistische weergave.

Camera converteren naar infrarood

Je kunt van je (oude) digitale camera een infraroodcamera laten maken. Digitale camera sensors zijn namelijk gevoelig voor ultraviolet licht, infrarood licht en de zichtbare golflengtes van kleuren. Daarom hebben digitale camera's filters ingebouwd, om het ultraviolet en infrarood licht tegen te houden. (Al komt er vaak wel iets van infrarood licht door dit filter, maar niet voldoende om van invloed te zijn op de afbeelding). Bij een infrarood conversie wordt de filter voor infrarood weggehaald, zodat de sensor deze nu kan zien. Deze wordt vervangen voor een filter dat de zichtbare golflengtes tegenhoudt, zodat je camera volledig infrarood is. Dit is geen ingewikkeld proces en daarom meestal niet eens kostbaar. Toch kun je het beter niet zelf ondernemen, tenzij je goed weet wat je doet. Je maakt immers gemakkelijk iets stuk. Overigens komt logischerwijs je garantie te vervallen na infrarood conversie.
Je kunt overigens ook voor een gedeeltelijke conversie gaan, waarbij de camera UV, infrarood en de normale kleuren kan registereren. Het voordeel is dat je opties houdt, het nadeel is dat je filters zult moeten kopen om een beeld vast te leggen in een stijl. Die zijn kostbaar en houden bovendien licht tegen, waardoor je wellicht aan langere sluitertijden en hogere ISO vastzit.

Nabewerken

Infrarood foto’s moeten altijd nabewerkt worden, omdat ze van zichzelf wat laag in contrast zijn. Bovendien komen ze vaak in sepia kleuren uit, of met een sterke kleurzweem. Zwart-wit conversies werken erg goed. Maar je kunt ook in de nabewerking de kleuren juist heel intens maken, waardoor je een surrealistische foto krijgt. Omdat infraroodfoto’s vaak een kleurzweem hebben, is het aan te raden om in RAW te fotograferen, zodat je de witbalans later aan kunt passen. Met DNG Profile Editor van Adobe kun je een preset aanmaken die je op infrarood kunt toepassen. De standaard kleurtemperatuur kan waarschijnlijk namelijk niet laag genoeg voor infrarood.

 

• Lees ook: Infrarood fotografie, hoe werkt het?