In de Spotlight: landschappen in pastel van Niels Dam

Dit artikel is geschreven door Christel de Wolff en is gepubliceerd in DIGIFOTO Pro 4.2022

Zoals veel generatiegenoten was Niels Dam als kind al regelmatig met fotografie bezig. ‘Met een Fujifilm Finepix point-and-shoot camera fotografeerde ik tijdens uitjes en vakanties met mijn ouders,’ vertelt hij. ‘In 2015 kocht ik mijn eerste spiegelreflex, een Nikon D5300. In het begin fotografeerde ik van alles, maar ik kwam er al snel achter dat ik het liefste landschappen en steden vastlegde.’

Hoewel het fotograferen er dus al een poosje in zat, was dit altijd op de automatische instellingen van de camera, en later de smartphone. Eenmaal de spiegelreflexcamera in handen, bleken er toch wel wat technische kennis te missen en zocht Niels zijn antwoorden op het internet. ‘Ik had totaal geen weet van termen als sluitertijd, diafragma en iso, maar ik vond veel handige tutorials op Youtube. Daarmee leerde ik stapsgewijs nieuwe technieken voor zowel het fotograferen als het nabewerken. Daarnaast probeerde ik natuurlijk veel uit in de praktijk en vond ik al snel uit wat wel en niet werkte.’ Toen Niels zich meer ging toeleggen op avondfotografie, verdiepte hij zich in en experimenteerde hij met specifieke technieken zoals HDR en exposure blending.’

Heide

Inspiratie haalt Niels uit werk van internationaal bekende landschapsfotografen. ‘Mijn favoriete fotografen zijn landschapsfotografen Daniel Kordan en Michael Shainblum,’ laat hij weten. ‘Zij hebben allebei een unieke stijl en leggen de meest bijzondere landschappen vast in de meest uiteenlopende condities.’ Niet veel fotografen kunnen zeggen dat ze hun eigen (internationale) helden en voorbeelden hebben ontmoet, maar Niels had het geluk toen hij op fotoreis naar Toscane was. ‘Mensen zeggen vaak: “Don’t meet your heroes”,’ lacht hij. ‘Maar in het geval van Daniel Kordan ging dit niet op. Hij was super vriendelijk en gaf, ondanks dat hij bezig was met het geven van een workshop, zelfs nog wat tips!’

Werkwijze

Om tot zijn unieke beelden te komen, maakt Niels steeds drie belangrijke stappen. De eerste: planning. ‘Voordat ik ergens ga fotograferen, denk ik een plan uit. Wat ga ik vastleggen en hoe ga ik dat doen? Hoewel ik in het verleden geregeld mooie foto’s heb kunnen maken op ongeplande momenten, merk ik echt dat ik met betere foto’s thuiskom wanneer ik goed voorbereid op pad ben gegaan,’ licht Niels toe. Een onderdeel van deze grondige voorbereiding is het “scouten” van locaties. ‘ik gebruik Google Maps om de meest fotogenieke plekken in bijvoorbeeld een stad te vinden, daarnaast gebruik ik vaak de Streetview-functie, om nog een beter beeld te krijgen van wat ik op een locatie kan verwachten.’ Hoewel we met de huidige online opties vaak al een heel goed beeld kunnen krijgen van een locatie, houdt het niet op bij het virtueel reizen. ‘Ik probeer ruim op tijd aanwezig te zijn op de locatie, zodat ik “live” verschillende composities kan uitproberen. Een voordeel is dat ik, bij onvoorziene omstandigheden zoals bijvoorbeeld werkzaamheden, ik nog op tijd ben om over te schakelen op mijn “Plan B”.’

Rotterdam Erasmusbrug

Andere omstandigheden kunnen redelijk goed worden voorspeld. Zo zijn er tegenwoordig legio apps waarmee je het weer, de stand van de zon en nog vele andere condities kunt volgen. ‘Voor het weer gebruik ik onder andere Weather Pro en Clear Outside,’ vertelt Niels. ‘Daarnaast maak ik gebruik van Photopills om de richting van de zonsopkomst of -ondergang te bepalen. Ook de stand van de maan of zelfs de melkweg valt daarin af te lezen.’ En hoewel altijd geldt dat er geen één app is die garantie geeft op de weersvoorspellingen, verhoogt het voorbereiden wel de kans op mooie condities, aldus Niels.

De tweede stap is vanzelfsprekend het fotograferen. ‘Ik fotografeer het liefst tijdens de “magische uren” van de dag, omdat dit de momenten zijn met de meest unieke lichtomstandigheden.’ Meest gebruikte accessoire tijdens het blauwe en gouden uur is een statief. ‘Ik werk bijna altijd met langere sluitertijden én pas ook vaak exposure (HDR) bracketing en focus stacking toe. Ook voor deze technieken is het gebruiken van een statief essentieel.’ Filters gebruikt de landschapsfotograaf verbazingwekkende weinig. ‘Als ik een nog langere sluitertijd wil bereiken, bijvoorbeeld om gladde wateroppervlakten te creeëren, gebruik ik soms een 3- of 6-stops ND-filter. Maar ook aan de kust en bij watervallen gebruik ik filters.’

Molen bij zonsondergang

De laatste stap in het werkproces is de nabewerking. ‘Mijn foto’s zijn niet altijd een “echte” weergave,’ laat Niels weten. ‘Ik hou erg van kleurrijke en sfeervolle beelden en ik kies dan ook eerder voor een weergave van hoe ik de locatie op een moment heb ervaren. Ik probeer wel een zo natuurgetrouw mogelijk beeld te maken.’ voegt hij er aan toe. ‘Ik begin in Adobe Lightroom, waar ik de beste foto’s selecteer en al een aantal basale aanpassingen doe voor de belichting, witbalans en lenscorrectie. Som pas ik daar ook al wat lokale aanpassingen toe door middel van de brush of een gradueel filter.’ Maar het echte werk gebeurt in Adobe Photoshop: ‘In het geval van een HDR-opname, open ik de verschillende brackets als lagen en maak ik gebruik van luminosity masking om de belichtingen te blenden. Uiteindelijk maak ik dan nog gebruik van  de Luminar plug-in, een programma met diverse filters waarmee ik mijn foto een eigen “look” geef.’

De nabewerking is een groot gedeelte van zijn eigen stijl, maar ook wanneer je een ster bent in nabewerking, moet het uitgangspunt een goede foto zijn. Niels vindt het belangrijk dat zijn composities de aandacht trekken. ‘Ik vind het vooral gaaf  om een element in de voorgrond van de foto te verwerken, met name bij landschappen, maar ook bij cityscapes, levert dit vaak interessante composities op.’  Daarnaast moet de foto voor hem technisch in orde, dus scherp en correct belicht. Maar wat een foto dan “een echte Niels Dam” maakt? ‘Ik denk een combinatie van de belichting en de nabewerking. Door de jaren heen heb ik mijn “eigen” HDR-techniek ontwikkeld, met name voor avondfotografie. Met een enkele opname verlies je al snel de details in de hooglichten of schaduwen, daarom gebruik ik bracketing om het volledige dynamische bereik van een scène vast te leggen, zodat je zelfs in de felste lampen nog details kunt zien. HDR-fotografie had in het verleden een slechte naam omdat de beelden er vaak erg onnatuurlijk uit zagen, maar als je het op een goede manier toepast in je bewerking, levert het juist een mooi en natuurlijk beeld op.’

Rome

Toekomstvisie

Fotografie werkt ontspannend en Niels gebruikte het aanvankelijk vooral als tegenhanger van zijn drukke studie Geneeskunde. Inmiddels is hij afgestudeerd en start hij binnenkort als arts. Toch is hij van plan te blijven fotograferen, ook in opdracht. ‘Het wordt nog even aankijken hoe ik dit ga combineren met mijn eerste baan, maar dat komt vast goed,’ stelt Niels optimistisch. Verder ingaand op de toekomst, deelt hij enkele wensen van zijn verlanglijstje. ‘Ik wil in de nabije toekomst nog een paar fotoreizen gaan maken. IJsland, Noorwegen, Isle of Skye en de Dolomieten staan bovenaan mijn lijstje, maar ik zou ook graag een keer meegaan tijdens een stormchase in de Verenigde Staten.’ vertelt Niels. ‘Fotografie gaat bij mij niet alleen om het maken van mooie foto’s, maar ook om het avontuur en het maken van mooie reizen.’

Klaprozen

Tips van Niels Dam

‘Wees leergierig! Je bent nooit uitgeleerd in fotografie, wees dus ook kritisch op je eigen werk en probeer nieuwe dingen. Wees niet bang om fouten te maken, daar leer je uiteindelijk het meeste van. 

Neem ook eens contact op met andere fotografen via bijvoorbeeld social media of spreek iemand aan als je ergens op locatie bent. Ik heb gemerkt dat het merendeel van de fotograferen heel open zijn en het leuk vinden om andere mensen te helpen zich te ontwikkelen.

Zoek iets unieks! Ik merk steeds vaker, dat mensen na het zien van een bepaalde foto vrijwel op sociale media, direct massaal afreizen naar de locatie om een soortgelijk beeld te maken. Natuurlijk zie ik ook soms foto’s voorbij komen waarbij ik denk: dat wil ik ook! En ik fotografeer ook regelmatig op locaties waar andere mensen eerder hebben gefotografeerd, maar ik probeer er dan juist een eigen draai aan te geven. Je zult merken dat dit uiteindelijk ook veel meer voldoening geeft!’

 

Skyline Rotterdam

In de cameratas van Niels Dam

• Nikon D850
• Nikon 16-35mm f/4
• Nikon 24-120mm f/4
• Nikon 70-200mm f/4
• Nikon 200-500mm f/5.6
• Nikon 50mm f/1.8
• Nikon 85mm f/1.8
• Statief: Leofoto Summit Series LM-324C + LH-40 balhoofd
• Tassen: Lowepro Protactic 350 AWII en Protactic 450 AW
• Filters: H&Y K-series magnetische filterkit
• JJC-remote voor lange sluitertijden
• Microvezeldoekjes
• Handschoenen 

‘Mijn eerste spiegelreflexcamera was een Nikon en vanwege de uitstekende beeldkwaliteit en het gebruiksgemak ben ik bij dit merk gebleven. In de beginjaren ging ik van de D5300 naar de D7200 om uiteindelijk de overstap naar full frame te maken met de D810. Op dit moment fotografeer ik met de Nikon D850. Dat is echt de beste camera die ik ooit gehad heb. Voordat ik de D850 aanschafte, twijfelde ik kort om over te stappen naar spiegelloos. Ik mocht een aantal jaar geleden de Nikon Z7 voor een langere periode uitproberen, maar uiteindelijk vond ik toch een paar nadelen aan deze camera kleven en heb ik besloten om voorlopig bij spiegelreflex te blijven. Wie weet stap ik over een paar jaar alsnog over.’

Speulderbos

Favoriete foto

De meest gevreesde vraag in een Spotlight interview is de vraag om een favoriete foto uit te kiezen. Ook Niels had hier moeite mee, maar wist uiteindelijk wel een favoriet aan te wijzen. ‘Ik heb gemerkt dat mijn favorieten steeds veranderen, vooral omdat ik steeds een stapje verder kom. Zo heb ik het afgelopen jaar een paar foto’s gemaakt die ik heel mooi vind én waarin ik vooruitgang zie, in zowel opnametechniek als nabewerking.’ Maar de echte favoriet - van dit moment? ‘De foto van de vuurtoren van Marken maakte ik begin 2021. Voor mijn gevoel kwam alles in dit beeld samen: de compositie, de kleurrijke zonsopkomst én de bijzondere condities. Door mijn camera heel laag bij het ijs te positioneren en gebruik te maken van focus stacking, heb ik een bijzonder beeld kunnen maken. De wandeltocht naar de vuurtoren in ijskoude temperaturen en met een harde oostenwind, maakten dit avontuur compleet.’

Marken vuurtoren winter

Dit artikel is geschreven door Christel de Wolff en is gepubliceerd in DIGIFOTO Pro 4.2022