Help, een kras op de lens?

Dat zou je uit moeten proberen. Net als fotograferen met een hele vieze lens. Fotograaf en journalist Kurt Munger deed dat. En de resultaten van fotograferen met een vieze lens en een kras zijn opvallend!

Kras op de lens

Natuurlijk zorgen we goed voor onze spullen. We bergen ze droog en veilig op en na blootstelling aan vocht of zand maken we de apparatuur schoon. Wellicht heb je zelfs een (uv-)filter voor je lens, om deze te beschermen. Maar het kan gebeuren dat er een kras op de lens komt; het voorste glazen gedeelte van je objectief. Balen!

Wat verwacht je bij een kras of vuil op de lens

Je zou denken dat een beschadigde lens twee dingen aantast: de scherpte en het contrast. In theorie zou je verwachten dat de lens minder scherp is, omdat er troep in de weg zit. En omdat er krassen en vuil zitten waar het licht het objectief binnenkomt, verandert de richting van het licht. Omdat het licht niet meer binnenvalt als het zou moeten, kun je minder contrast verwachten. 

Resultaat

Het resultaat is verbluffend.  Wat (flinke) krassen op de lens en vingerafdrukken lijken geen verschil te maken, zelfs niet wanneer je rechtstreeks tegen de zon in fotografeert. Zelfs als Munger kleine stukjes gaffer tape op zijn lens plakt en wat stof en modder toevoegt, is het effect nauwelijks waarneembaar. 

Hoe komt dat?

Wanneer je door een raam kijkt, vallen de krassen en het vuil je negen van de tien keer niet op, omdat je focus ergens anders op ligt. Pas als je focus verlegd wordt naar de krassen en vuil - en de lichtomstandigheden dan ook nog eens goed zijn - valt de staat van het raam op. Met een lens is dat niet ander. Zolang je niet naar de lens kijkt, maar door de lens heen, kun je door veel ‘heen kijken’. 

Wanneer zie je vuil of een kras wel?

Een kleiner diafragma, dus een groter f/getal, zal de kras (of vuil) eerder zichtbaar maken. Immers, een groot diafragma betekent dat je een kleine scherptediepte hebt en dus een minder groot gedeelte van het beeld scherp is. De kras zal dan makkelijker opgaan in de onscherpte. Knijp je het diafragma echter meer, vanaf ongeveer f/11, dan zal de kras waarschijnlijk eerder te zien zijn omdat het beeld meer scherpte heeft. 

Een kleine kras zal over het algemeen dus weinig impact hebben op de kwaliteit van je foto’s. Veel mensen zullen de lens, als je deze ter overname aanbiedt, afwijzen maar dat is niet perse nodig. Probeer de lens uit en bekijk de resultaten op een scherm. Vaak is het objectief prima bruikbaar. Je kunt daar natuurlijk ook je voordeel mee doen, want objectieven met één of twee krasjes op de lens worden vaak voor een prikkie ter overname aangeboden. En je kunt er nog jaren plezier van hebben!