Fotograferen in deze hitte? Let op je spullen!

In sommige gebieden in Thailand wordt het al snel meer dan veertig graden en dat is dan in de schaduw! Tien minuten zon is dan al voldoende om de camera op temperaturen te brengen waarvoor hij eigenlijk niet bedoeld is. Nu zal het in eigen land bij een paar minuten in de zon wel loslopen, maar gedurende een hele dag kun je ook in onze gematigde streken toch al in de gevarenzone komen. Laat je je camera in de zomer achter in de auto, dan is de kans al aanzienlijk dat de camera óf stuk gaat, óf dat je de levensduur ervan aanzienlijk verkort.

Maar in de hitte zijn er ook nog andere gevaren die je camera bedreigen. Je eigen zweet bijvoorbeeld kan via je wenkbrauwen in de zoeker of andere delen van de camera terechtkomen. Ten slotte is het zo dat wanneer je de camera uit een ruimte met airconditioning naar buiten brengt in een tropische dus vochtige omgeving, er condensatie kan optreden met onder meer kortsluiting als mogelijk gevolg.

Welke onderdelen zijn gevoelig voor hoge temperaturen?

Beeldsensor

Hoe warmer de beeldsensor wordt, des te meer ruis krijg je in beeld. Dat zie je dan vooral in de schaduwen, helemaal wanneer je die later lichter maakt. Wordt hij een enkele keer heet, dan zie je het alleen op de foto’s die je dan maakt, maar gebeurt het vaker dan zijn de veranderingen permanent.

Elektronica

De meeste elektronica gaat stuk boven de tachtig graden. Maar omdat de elektronica zelf al hitte produceert hoeft het helemaal niet zo heet te zijn, om die temperatuur te bereiken.

Batterijen

Dat zijn in feite kleine bommetjes die boven een bepaalde temperatuur kunnen verbranden of zelfs ontploffen. Afgezien daarvan kan de levensduur enorm verkort worden door hoge temperaturen.

Bekleding, plastics en lijmen

Ook dit wordt onderschat. De bekleding van je camera kan bij temperaturen boven de vijftig graden gemakkelijk smelten. Dat geldt zeker voor de lijm die de bekleding vasthoudt op de camera. Vaak neemt de bekleding van de camera ook vocht op van je handen en ook dat zorgt ervoor dat de bekleding loslaat, die wordt als het ware te ruim. Ook in de camera zelf zijn onderdelen gelijmd, plastic onderdelen bijvoorbeeld.

Objectieven

Je zou het niet zeggen, maar ook objectieven kunnen slecht tegen de hitte. Het glas kan wel wat hebben, maar de afzonderlijke lenselementen zijn deels samengeplakt met speciale doorzichtige lijm en die kan niet tegen temperaturen boven de 82 graden. Bij oudere objectieven ligt die temperatuur nog lager. Wordt de lijm vloeibaar, dan verschuiven de elementen en is het objectief dus gejusteerd, met scherpteverschillen in het beeld als gevolg. Bovendien hebben objectieven net als de camera, rubberen en plastic bekleding die kan loslaten of zelfs smelten. Ook hebben objectieven vet voor de tandwielen die er ook uit kan lopen en uiteraard zit er elektronica in zoals kleine AF-motoren, sensoren voor de stabilisatie et cetera.

Toen ik in Thailand op een regenachtig moment uit een bus met airconditioning kwam en een foto wilde maken, zag het zoekerbeeld er erg onscherp uit. Toen ik de lens van de camera haalde, zag ik dat de achterlens volledig bedekt was met condensatie. De Nikon 14-24mm f/2.8 is zeer professioneel gebouwd dus hij heeft het nooit begeven, maar zo’n avontuur kan ook anders aflopen.

In de tropen hebben we bovendien nog te maken met een gevaar dat we hier in Nederland niet kennen: schimmel. Door condensatie kan schimmel in een lens ontstaan. Hij groeit overigens niet op het glas, maar op de biologische laag die weer op het glas zit. Zit die er eenmaal, dan gaat hij er nooit meer uit en blijft groeien, ook in gematigde temperaturen. Nog erger: hij kan zich ook verspreiden van de ene lens naar de andere. Dat is dus ook een reden om heel voorzichtig te zijn met de aankoop van gebruikte apparatuur, zeker wanneer die van onbekende herkomst is.

Geheugenkaarten

Om onbegrijpelijke redenen denken veel mensen dat geheugenkaarten onverwoestbaar zijn. Zeker SD-kaarten kunnen echt veel minder hebben dan je denkt. Ook daar zit elektronica in (de controller) en wanneer die stuk gaat is de kaart onbruikbaar. Mocht je hier ooit mee te maken krijgen: de foto’s kunnen mogelijk tegen hoge kosten door een specialist gered worden. Laat je geheugenkaarten dus ook niet achter in de auto.

Ook niet onbelangrijk: gebruik geen langzame geheugenkaarten. Deze zijn langzaam omdat ze veel energie verbruiken, maar die energie warmt ook de camera op. Kaarten die snel de gegevens wegschrijven, warmen de camera veel minder op tijdens het wegschrijven van data. Dat geldt helemaal bij het filmen.

Back-up-schijven

Het maken van back-ups is een zeer goede gewoonte. Zorg er dan wel voor dat de back-up-schijven tegen de hitte beschermd zijn.

Overige tips om je appartatuur, maar óók jezelf te beschermen tegen hitte

• Gebruik een hoofdband om je zweet op te vangen. Kijk ook uit met zonnebrandmiddel want de olie kan op je apparatuur komen.
• Gebruik koude gels of koelelementen uit je vriesvak. Ook handdoeken, parasols en ventilatoren kunnen van pas komen.
• De zomer is ook de periode waarin je het strand bezoekt. Dat is een heel gevaarlijke omgeving voor je camera. Zand dat in je camera of objectieven komt, blijft erin zitten en verplaatst zich net zo lang totdat het een punt heeft gevonden waar het kwaad kan. Daar zit het dus in het vet tussen tandwielen en schuurt deze langzaam maar zeker stuk. Aan het strand of in het zwembad is ook het gevaar dat er water in de camera komt niet denkbeeldig. Vooral zout water is dodelijk. Bescherm je camera dus aan het strand. Vermijd het wisselen van objectieven en kijk of je een plastic zak of liever een speciale beschermende hoes of zelfs een onderwaterhuis kunt gebruiken.
• Een alternatief vormt het gebruik van een waterdichte camera. Deze camera’s kunnen vaak ook tegen hogere temperaturen en zijn beschermd tegen zand én kunnen een stootje hebben.
• Zorg vooral voor een goede verzekering. Ook al kun je niet verder fotograferen in geval van materiële schade, de financiële schade valt in ieder geval mee. Vergeet echter niet dat je, ook al heb je een verzekering, je apparatuur volgens de polis ‘als een goede huisvader’ moet beschermen. De regels hierboven blijven dus van belang.
• Ten slotte: bescherm jezelf en je metgezellen tegen de hitte en de dorst. Fotograferen gaat een stuk beter als je voor jezelf zorgt en de bescherming van je apparatuur gaat er hand in hand mee.