De beste vriend van de mens als model
Dog Photographer of the Year-winnares Monica van der Maden
Monica van der Maden begon zoals iedereen begint te fotograferen, hobbymatig. 'Met een klein cameraatje maakte ik foto's van mijn huisdieren. Ik ben me echter pas meer gaan richten op fotografie door mijn eerste hondje Noa. Toen zij overleed, realiseerde ik me namelijk dat ik te weinig foto's van haar had gemaakt. Het zette me wel aan het denken en ik ben mijn andere hond steeds meer gaan fotograferen zodat ik niet weer dezelfde fout maakte.' Ze plaatste haar foto's destijds op sociale media zoals Hyves en daar zagen haar vrienden en kennissen haar werk. 'Van het één kwam het ander, steeds meer hondenbezitters klopten bij me aan met de vraag of ik ook hun honden eens kon fotograferen en ik werd ook gevraagd om te fotograferen op hondenshows.'
De intentie om professioneel hondenfotograaf te worden was er toen totaal nog niet. Monica zegt: 'Ik vond het wel een leuk idee, maar ik dacht bij mezelf: dat red ik toch niet.' Voor een lange periode bleef ze haar hobby naast haar werk uitvoeren. 'Ik had een baan waar ik met veel plezier werkte en ik had geen behoefde om deze op te geven voor hondenfotografie.' Toen Monica echter verhuisde moest ze haar baan noodgedwongen opzeggen en begon de fantasie om van hondenfotografie haar beroep te maken toch te lonken. 'Het lukte slecht om nieuw werk te vinden in mijn nieuwe omgeving en zodoende heb ik toch de stap gezet.' Inmiddels is Monica full time bezig met haar eigen fotografiebedrijf.
Favoriet hondenras
Op de hondenshows fotografeerde ze in eerste instantie veel chihuahua's en al snel stond ze dan ook bekend als de chihuahuafotograaf. Om van deze beperkende bijnaam af te komen, besloot ze met eigen klussen haar portfolio uit te breiden om te laten zien wat er nog meer mogelijk was. 'Ik vind alle hondenrassen leuk, of het nou de vacht is of het karakter, ze hebben allemaal iets moois. Moest de hondenfotografe écht kiezen dan is haar favoriet de Engelse Stafford. 'Dat komt omdat mijn eerste hond van dat ras was en ik heb er nu nog steeds eentje. Daarnaast vind ik Whippets geweldig, dat zijn middelgrote windhonden. Whippets stralen heel veel emotie uit. Ze kijken zo verschrikkelijk zielig, maar dat is de natuurlijke houding van de hond. Als je een foto plaatst van zo'n hond denken mensen vaak: wat heb je met die hond gedaan? ' De uitstraling van dit soort honden is zo krachtig, dat Monica enkele jaren geleden heel wat kritiek moest voorduren nadat ze een in de studio gemaakte foto plaatste van haar hond. 'Ze zit met haar rug naar me toe en om haar schouder kijkt ze mij aan. Een whippet is vrij dun, dus op de foto zie je haar ruggengraat, oren naar achter en een blik van 'fuck you'. Bij het plaatsen van de foto, barstte het internet los. Mensen gingen er massaal vanuit dat ik de hond geslagen had.' Monica laat zich gelukkig niet uit het veld slaan door zulke heftige reacties. 'De meeste van dit soort reacties zijn van onwetende mensen die het ras en de bijbehorende eigenschappen toch niet kennen.'
Als ervaren hondenfotograaf weet ze zelf wel veel van verschillende hondenrassen en hun natuurlijke houdingen. 'Ik heb een aantal jaar geleden een cursus hondengedragstherapie gevolgd. Tegenwoordig zijn er zo verschrikkelijk veel andere rassen bij gekomen. Ik weet ze ook niet allemaal. Als ik een hondenras voor mijn neus krijg die nieuw voor mij is ga ik eerst even googelen waar het ras voor gefokt is en wat hun natuurlijke houding is omdat ik dan weet wat ik voor mijn lens ga krijgen. Dat is heel belangrijk.'
Werkwijze
De hondenfotografie van de Nederlandse fotografe is populair in alle delen van de wereld en klanten staan in de rij voor een fotoshoot, lezing of workshop. 'Hondenfotografie is booming. Ik heb al eens gehad dat ik een lezing moest geven op een fotobeurs en dat drie kwartier voordat ik moest beginnen zaten mensen al voor mij te wachten. Ik praatte toen nog niet zo makkelijk voor groepen als nu, dus dat was heel erg spannend.' Toch vindt Monica het belangrijk om de tijd te nemen voor iedere shoot. 'Met een klant heb ik eerst contact via de mail, geïnteresseerden vragen zo informatie over mijn werkwijze en tarief. Als ze daarmee akkoord gaan, maken we een telefonische afspraak. Dan stel ik vragen aan de eigenaar om meer te weten te komen over de hond die ik zal gaan fotograferen. Op die manier maak je al een connectie met de klant, de hondenbezitter. Vervolgens vraag ik ook naar het interieur van de plek waar de foto komt te hangen.' De foto's die Monica maakt eindigen vaak aan de muur in een woonkamer en het is belangrijk dat het er past qua stijl en kleuren.
'Tijdens de fotoreportage gaan we eerst even een stukje wandelen met de hond. Dan kijk ik naar de relatie tussen hond en eigenaar. Hoe reageert de hond op de eigenaar, wanneer heeft hij z'n oren omhoog, wat is zijn houding? Ik ben geen hondenfluisteraar, maar uit deze signalen kun je al veel opmaken.'
Locatie en tijdstip
'Negentig procent van de hondenbezitters wil zijn hond in het bos gefotografeerd hebben, dan komen ze naar mij toe. Ik ken het bos in Rijen goed en weet precies de mooie plekjes en de stand van de zon. In sommige gevallen, wanneer de hond niet vervoerbaar is in de auto, ga ik naar de klant toe. Ik zoek dan van te voren zoveel mogelijk op over de locatie, meestal zie ik de foto dan wel voor me.'
Haar foto's maakt ze het liefst vroeg in de ochtend: 'In de ochtend heb je het mooiste licht en ik zoek de donkerste plekjes in het bos waar bijna geen zon door de bomen heen komt.' Ook is dit tijdstip gunstiger voor de honden. 'Net als bij mensen kun je zien of ze uitgerust zijn of niet. Als ze al een hele dag achter de rug hebben, gaan de ogen een beetje hangen en valt de tong uit de bek. Ik vind het mooier als de hond nog lekker fris oogt.'
Teleobjectieven
Monica maakt haar foto's met gebruik van lichtsterke telelenzen. 'Mijn objectief bepaalt voor een groot deel het gevoel van de foto, het zorgt ervoor dat voor- en achtergrond in elkaar geduwd worden en het grote diafragma zorgt voor de juiste scherptediepte.' Door gebruik te maken van een teleobjectief moet ze op een behoorlijke afstand van haar onderwerp zitten. 'En dat is maar goed ook,' zegt Monica. 'honden vinden zo'n objectief best spannend, het ziet er uit als een groot oog. Door op een afstandje te zitten, komt het een stuk minder intimiderend over.' Ook vanaf deze afstand kan ze de honden goed (laten) aansturen. 'De eigenaar van de hond is altijd bij de shoot. Ik overleg van te voren wat voor soort beeld ze graag zouden willen en hoe de hond er dan op moet komen te staan. Aan de hand daarvan laat ik de eigenaar de hond zelf sturen. Ik geef aanwijzingen als waar de hond moet gaan liggen en waar hij moet kijken. Ik leg het zo simpel mogelijk uit zodat er geen verwarring kan ontstaan. De eigenaar houdt de hond dan beter in bedwang, wat gunstig is voor het resultaat.'
Dog Photographer of the Year
Monica wint twee keer achter elkaar prijzen in de Dog Photographer of the Year-wedstrijd. Dat is een unicum. Vorig jaar werd ze Overal Winner met haar foto in de categorie Oldies. 'Ik heb daarna mijn huiswerk gedaan en kwam tot de conclusie dat er geen fotografen waren die twee jaar achter elkaar een award binnen wisten te slepen. Ik had dus niet echt het idee dat het me nu weer ging lukken. Mijn vriend zei: joh, gewoon doen' En dat was maar goed ook, want nu wint ze in de categorieën Dogs in Play en Puppies. En in de categorie Oldies krijgt ze een speciale vermelding.
Na het winnen van de Awards vorig jaar stroomde de mailbox van Monica haast over. 'Ik heb honderden aanvragen gekregen voor lezingen, workshops en reportages, de wachtlijsten waren enorm. Ook in het buitenland begon ik bekend te worden. Ik fotografeerde al regelmatig in Duitsland, Polen en Oostenrijk, maar in Amerika was ik bijvoorbeeld nog nooit geweest en daar kwamen nu wel aanvragen vandaan. Zo zal ik volgend jaar op de AIM (Animal Image Makers) beurs staan, de organisatie laat me overvliegen om een lezing te geven! Ik heb het niet zo op vliegen, maar ik laat deze kans toch echt niet liggen. En toen het bekend werd gemaakt dat ik naar Amerika zou komen, hebben mensen me meteen geboekt om workshops te geven. Zodoende maak ik er een werkvakantie van. Dat is allemaal gekomen sinds het winnen van de titel Dog Photographer of the Year.'
In de fototas van Monica van der Maden
Hondenfotografe Monica van der Maden fotografeert met Nikon en mag zichzelf Nikon-ambassadeur noemen. 'Ik fotografeer met de Nikon D850 met NIKKOR AF-S 200mm f/2.0G. Ik heb ook nog wel wat kortere objectieven zoals de NIKKOR AF-S 105mm f/1.4, de winnende foto van vorig jaar heb ik met de 200mm prime gemaakt.'
Geen gebruik van Animal Eye-autofocus
Met de recente technologieën wordt het wel heel makkelijk om dieren op de foto te zetten. Verschillende camerafabrikanten, ook Nikon, introduceerden dit jaar Animal Eye-autofocus als verbetering op de al bestaande Human Eye-autofocus. Deze functie stelt de camera in staat om ogen van dieren te herkennen en meteen scherp te stellen. In een latere update zal je zelfs prioriteiten kunnen gaan geven aan het linker- of rechteroog. Je zou verwachten dat een professioneel hondenfotograaf een sprongetje van geluk maakt bij het zien van deze nieuwe techniek, maar Monica staat er onverschillig tegenover. 'Animal eye-autofocus? Daar werk ik niet mee.' Haar jarenlange ervaring helpt er ook mee dat ze kan inschatten hoe honden zich gedragen en haar camera daarop te richten. Zo krijgt ze bijna altijd wel het juiste shot. Wel geeft ze aan dat de nieuwe feature handig kan zijn voor beginnende fotografen die meteen leren werken met de moderne spiegelloze camerasystemen. 'Ik ben misschien nog wat van de oude stempel. Ik vind het fijn om zo veel mogelijk op manueel te doen.'
Tips van Monica van der Maden
- Veel geduld hebben
- 'Honden zijn geen mensen. De een luistert wel, de andere niet.'
- Fotografeer op ooghoogte
- 'Op ooghoogte van je model (de hond), dat werkt het beste.'
- Zorg voor mooi licht
- 'Zoek de schaduwen op, dus voorkom hard licht'
- Verdiep je in het hondenras
- 'Ieder hondenras heeft unieke eigenschappen, leer die kennen voordat je gaat fotograferen.'
- Overleg met de eigenaar
- 'Zij weten het beste wat wel en niet kan met hun hond.'
- Zorg voor zo min mogelijk prikkels
- 'Ga je naar het bos, doe dit dan doordeweeks als het niet zo druk is. Creëer ook rust bij het fotograferen. Hoe minder afleiding, hoe rustiger de hond zal zijn.'
- Neem de tijd
- 'Bij een fotoshoot moet je nooit met tijdsdruk werken. Lukt het écht niet? Stop dan en probeer het op een andere manier of op een andere dag. Ga je stressen, dan pikt de hond dit meteen op.'
- Geef niet op
Over de Dog Photographer of the Year-wedstrijd
De prestigieuze wedstrijd werd in 2005 voor het eerst georganiseerd door The Kennel Club. Sindsdien is de wedstrijd uitgegroeid tot de grootste hondenfotografiewedstrijd ter wereld. In 2018 ontving de jury 10.000 inzendingen uit meer dan 90 verschillende landen. Inzendingen voor de compositie moeten vallen binnen één van de vaste categorieën: Dogs at Play, Portrait, Oldies, Dogs at Work, Puppies, Man's Best Friend, Assistance Dogs en Rescue Dogs. Ook voor jonge fotografen worden aangemoedigd om mee te doen in de categorie 'I Love Dogs Because…' voor jongeren tussen de twaalf en zeventien jaar oud en de categorie Young Pup Photographers voor kinderen onder de elf jaar oud.
Dit interview werd gepubliceerd in DIGIFOTO Starter 3.2019. Klik hier om deze of andere edities te bestellen.
Lees meer
