"Dutch Angle": zet de horizon expres niet recht!

Er bestaan enkele ‘regels’ over wat een goede foto is. Waar moet deze aan voldoen qua licht, wat is een mooie compositie, en: is de horizon wel recht? Maar regels zijn er natuurlijk om gebroken te worden! Het is alleen belangrijk dat je de regels kent en bij voorkeur goed onder de knie hebt, voordat je ze om kan buigen op een manier die je foto’s ten goede komt.

Dutch angle

Dutch angle is een manier om die regels te verbreken. Al zou je kunnen zeggen dat het ook een ‘regel’ is, aangezien het een eigen naam heeft. Laten we het een stijl noemen. Dutch angle heeft alles te maken met de horizon in je foto.

Horizon niet recht

Dutch angle (ook wel canted framing, canted angle of Dutch tilt genoemd)  is een term die afkomstig is uit de cinematografie, maar die inmiddels ook op fotografie van toepassing is. Het houdt in dat de camera in een bepaalde hoek gehouden wordt, waardoor de horizon niet recht is. In die cinematografie, Bij de montage van bewegend beeld worden Dutch angles naar rechts en links vaak afwisselend toegepast. Zo krijg je een kijker het gevoel dat je in een achtbaan zit. Dat is de bedoeling, het gebruik ervan heeft vaan een desillusionerende effect.als doel.

Even over de naam

Hoewel we ons als Nederlanders natuurlijk meteen aangesproken voelen, is de techniek stiekem helemaal niet afkomstig uit Nederland. De techniek werd veel gebruikt door filmregisseurs in Duitsland in de experimentele jaren ‘30 en ‘40. Het naamsdeel Dutch van de techniek is te verklaren door een versimpeling van de Engelstalige uitspraak van Deutsch (Duits) tot Dutch (Nederlands in de Engelse taal). In werkelijkheid is het dus een Duitse techniek. Schade.

Dutch angle in fotografie

Een Dutch angle of tilt kan om verschillende redenen worden toegepast. Het kan drama toevoegen, een gevoel van wanorde. Ongemak of wanhoop kan ermee versterkt worden, natuurlijk afhankelijk van de rest van het onderwerp. Ook kan een cartoon achtig effect geven, waarmee het humor toevoegt aan een beeld.
Ook wordt wel eens voor Dutch angle gekozen wanneer het onderwerp een volwassene en een kind betreft. Doordat er vaak hoogteverschil zit, kun je de kijk-as als ‘horizon’ kiezen. Zo is de echte horizon gekanteld, maar geef je het gevoel alsof de twee personen op hetzelfde niveau zitten, in plaats van de volwassene die neerkijkt op het kind.
Soms zijn diagonale lijnen gewoon aantrekkelijker. De eiffeltoren zie je bijvoorbeeld weleens met een Dutch angle gefotografeerd, omdat hij dan volledig in het kader past wanneer de fotograaf aan de voet staat.

Scheve horizon toepassen

Normaal gesproken, bij een rechte horizon, geeft deze ondersteuning en structuur aan de foto, de verticale lijnen geven een indicatie van de juiste hoek. Bij Dutch angle richten de meeste fotografen (en cinematografen) zich op diagonale lijnen in plaats van rechte lijnen. Deze bieden nog steeds wat houvast, maar geven meer drama aan het beeld. Je kantelt de camera links of rechts en neemt een foto.

Experimenteer

Het kantelen van de camera kan dus de perceptie van een foto veranderen. Je kunt een bepaalde emotie, zoals verwarring of humor, versterken als je het juist toepast. Het is een kwestie van oefenen, omdat het allereerst tegen één van de belangrijkste basisregels van fotografie ingaat (horizon recht!). Maak in het begin backup foto’s met een rechte horizon. Als je uiteindelijk toch niet tevreden bent met het resultaat kun je daar nog op terugvallen. Ga er niet vanuit dat je de horizon nog recht kunt zetten in de nabewerking, want er zou dan heel veel van het beeld wegvallen. Speel met de hoek en zoals voor alles in de fotografie geldt: doe het met mate.

Lees ook: Zo oefen je met fotografie