Basiscursus: starten met video

Weet wat je wilt gaan doen

Het is een cliché, maar een goede voorbereiding is het halve werk. Video heeft te maken met tijd. Waar je bij een foto vooral een momentopname maakt, daar breng je bij video iets in beeld wat een tijdsverloop heeft. Je wil niet dat de kijker zich gaat vervelen omdat een filmpje een half uur duurt, terwijl eigenlijk maar 15 procent van het filmpje interessant is. Denk dus van te voren goed na over wat je wilt filmen en hoe je dit zo efficiënt mogelijk kan doen. Gelukkig kan je door een video te monteren nog heel veel oplossen. Daar komen we later nog op terug. Maar monteren kost tijd en hoe meer videomateriaal je hebt, hoe meer tijd je kwijt bent in de montage. Daarnaast is het goed om na te denken over wat voor soort filmpjes je wilt maken voordat je überhaupt je apparatuur aanschaft.

Gebruik een goede camera

Met een recente smartphone kom je voor video al een heel eind. Kwalitatief zijn hier goede video's mee te maken, al komt het bij lange na niet in de buurt van professionele kwaliteit. Daarbij komt dat video veel data verbruikt en als je een beetje een schietgrage filmer bent, dan is de opslag van je mobieltje zo vol.

DSLR-camera's

Wil je de kwaliteit toch naar een wat hoger plan tillen, dan kan je overwegen om een DSLR-camera aan te schaffen. In feite zijn dit fotografiecamera's, maar de meeste modellen hebben tegenwoordig een uitstekende videofunctie. Het filmen met DSLR-camera's is rond 2010 erg populair geworden, toen het voor het eerst mogelijk werd om met digitale fotocamera's ook te filmen. Het werd voor veel videomakers mogelijk met weinig budget een 'cinematisch' effect te bereiken. Dit komt vooral door het gebruik van verwisselbare fotografielenzen en de grotere beeldsensoren in de camera's.

Handycams

Als je niet al te veel budget hebt zou je een handycam kunnen aanschaf fen. Je hebt ze al voor rond de 250 euro. Meestal kunnen hier SD-kaartjes in voor opslag, dus dan ben je niet meer beperkt in je data. Qua kwaliteit zal een handycam echter niet heel veel verschillen van een smartphone. Uiteraard heb je mindere en betere handycams in verschillende prijscategorieën. Het nadeel van zowel smartphones als handycams is dat de lenzen vaak niet verwisselbaar zijn (maar zelfs daar zijn oplossingen voor). Lenzen bepalen voor een groot deel de look en kwaliteit van het videobeeld. Een ander nadeel is dat smartphones en handycams vaak kleine beeldsensoren hebben met een mindere kwaliteit. Je zal dus snel beeldruis ervaren als je bijvoorbeeld filmt in donkere omstandigheden.

Lenzen

Fotografielenzen worden gemaakt met specifieke eigenschappen. Vooral lenzen met een kleine scherptediepte zijn populair, omdat zo, net als in Hollywoodfilms, de achtergrond onscherp gemaakt kan worden terwijl je onderwerp scherp is. Dit zorgt voor een dromerig effect. Maar er zijn ook lenzen die specifiek geschikt zijn om bijvoorbeeld heel ver mee in te zoomen. Of juist lenzen waar je zoveel mogelijk in beeld mee kan krijgen, de zogenaamde groothoeklenzen.

Sensoren

Daarnaast zijn de sensoren van DSLRcamera's vele malen beter dan die van smartphones of handycams. Al zijn er ook hier veel verschillen in kwaliteit en prijs. De regel is vaak, hoe groter de sensor hoe beter de kwaliteit. Een grotere sensor kan beter omgaan met donkere situaties en levert ook een kleinere scherptediepte op. Helaas is het dan ook weer zo dat een grotere sensor meestal duurder is dan een kleinere.

online.nikon_d5600_dslr_camera_with_1308819.jpg

Randapparatuur

Er zijn verschillende mogelijkheden om je camera uit te breiden, of dat nou voor je smartphonecamera is, of voor een DSLR.

Statieven

De eerste stap naar een goed uitziende video is vaak het wegwerken van trillend beeld. Vanuit de hand filmen is natuurlijk “handig”, omdat het snel is en je mobiel bent, maar het gevolg is vaak dat het beeld alle kanten opgaat. Veel video apps, maar ook montagesoftware, hebben tegenwoordig wel een stabilisatiefunctie, maar die werkt niet altijd even goed. Beter is om te zorgen dat je videomateriaal gewoon stabiel wordt gefilmd. Als je iets wilt filmen waar je niet echt mobiel voor hoeft te zijn is het goed om een statief te gebruiken. Statieven zijn er zowel voor smartphones als voor grotere camera's. Uiteraard zijn er verschillende soorten, maten en prijsklassen. Wil je een statief aanschaffen voor intensief gebruik (als je er bijvoorbeeld veel mee op pad gaat), let dan goed op de bouwkwaliteit. Sommige statieven aan de goedkopere kant hebben de neiging om snel kapot te gaan. Vooral de klemmetjes waar je de statiefpoten mee vastklemt kunnen problematisch zijn.

Microfoons

Het belang van goed geluid bij video wordt vaak onderschat. Dit komt omdat geluid meer in het onderbewuste werkt bij het kijken van een video of film. Het is niet voor niks dat er bij het maken van speelfilms speciale sounddesignbedrijven worden ingehuurd die zich puur bezighouden met het maken van geluid. Zo is bijvoorbeeld het geluid van iemand die over een grindpad loopt vaak niet echt het geluid dat op dat moment is opgenomen, maar wordt dit later gecontroleerd in een studio nagebootst zodat het geluid een optimaal effect voor de kijker krijgt. Het draagt bij aan de totale kijkervaring van de film. Nu zullen wij ons als videomaker niet zo snel met zulke praktijken bezighouden, maar een goede microfoon om bijvoorbeeld je eigen stem mee op te nemen kan het verschil maken tussen een amateuristische video met veel ruis, achtergrondgeluid en galm en een professioneel klinkende video die een vol stemgeluid geeft zonder afleidend bijgeluid.

Lavaliermicrofoons

Er bestaan veel verschillende soorten microfoons die allemaal hun eigen functie en eigenschappen hebben. Ook bij microfoons is het dus belangrijk dat je weet wat je er mee wilt gaan doen. Voor een interview met één persoon is het bijvoorbeeld handig om een dasmicrofoon aan te schaffen die je kan opspelden bij de geïnterviewde. Deze microfoons worden ook wel lavaliermicrofoons genoemd en zijn tevens ideaal als je bijvoorbeeld vlogs maakt, zodat je handsfree en mobiel je eigen stemgeluid kunt opnemen. Ze zijn er tegenwoordig ook voor smartphones, maar zijn dan wel bedraad. De wat professionelere lavaliermicrofoons maken gebruik van een zender- en een ontvangstunit, waardoor ze draadloos gebruikt kunnen worden. Deze zijn vooral gericht op DSLR-en professionele videocamera's. Let bij aanschaf altijd op wat voor microfooningang je camera heeft. De meeste smartphones en DSLR-camera's gebruiken een mini-jack, maar de wat professionelere camera's hebben een XLR-ingang. Er bestaan verloopstekkertjes die van mini-jack naar XLR gaan.

Shotgunmicrofoons

Voor algemenere beelden is het mooi om een shotgunmicrofoon te hebben. Dit is een richtmicrofoon die alleen opneemt wat er recht voor de microfoon gebeurt. Als je deze op je camera zet neem je dus alleen geluid op van wat er zich voor de lens afspeelt. In de praktijk (en vooral bij goedkopere richtmicrofoons) wordt er altijd wel wat bijgeluid opgenomen, maar vergeleken met de standaardmicrofoon van de meeste camera's is dit vrij miniem.

online.219303.jpg

Belichting

Net als bij geluid kan belichting een wereld van verschil maken. Een verschil dat meestal pas merkbaar wordt als je het uitprobeert. Maak bijvoorbeeld maar eens een foto of video van jezelf in de huiskamer terwijl je achter je alleen het licht van buiten laat schijnen. Maak er vervolgens eentje terwijl je een bureaulamp op jezelf richt. Je zult zien dat jij, als onderwerp van de foto of video, er opeens uit springt. Misschien zie je er wat gelig uit door de kleur van de bureaulamp, maar voor alles is een oplossing.

Soorten lampen

De keuze aan lampen voor video is wederom groot. Voor elke situatie bestaat wel een speciale lamp. Bedenk dus bij de keuze van je lampen goed waar je hem voor wilt gebruiken. Zo zijn er kleine lampen die je op je camera kunt bevestigen, die vooral erg handig zijn als je mobiel gaat filmen. Maar aan de andere kant zijn er ook complete lichtsets waar je een hele studio mee kan inrichten. Daarnaast is er verschil in lichtsterkte en kleurtemperatuur van lampen waar je rekening mee moet houden.

Hard licht en zacht licht

Er bestaan verschillende soorten licht. Dit uit zich in kleur, maar ook in hardheid. Hard licht is licht dat niet diffuus is. De lichtstralen vallen dus recht op het onderwerp en de lichtdeeltjes worden niet verspreid. Het zorgt voor harde contouren en duidelijke schaduwen. Bij zacht licht wordt het licht echter diffuus. De lichtdeeltjes worden verspreid en de lichtstralen vallen niet recht op het onderwerp. Contouren worden wat vager en de schaduwen worden zachter en verdwijnen soms bijna. Zacht licht zorgt vaak voor prettig licht en geeft het onderwerp wat meer diepte. Om dit zachte licht te creëren kan je gebruik maken van zogenaamde 'softboxen'. Dit zijn hoezen die je over een lamp kan zetten en het licht diffuus maken.

Belichtingtips

Wil je thuis vlogs gaan maken, dan heb je misschien wel de mogelijkheid om een klein studiootje van je kamer te maken. Het hangt er van af wat je wilt uitlichten, maar om bijvoorbeeld je gezicht mooi in beeld te brengen heb je minimaal twee lampen nodig. Als je één lamp gebruikt en je zet die aan één kant van je gezicht dan creëert dat schaduw aan de andere kant. De tweede lamp gebruik je dus om die schaduwen op te heffen. Als je één lamp frontaal op je gezicht zet heb je geen schaduwen in het gezicht, maar krijg je een vrij plat beeld. Je kan eventueel ook gebruik maken van een ringlight. Dit is een enkele lamp die je wel frontaal op een gezicht kan zetten. Omdat hij in het midden geen licht afgeeft zorgt het voor een mooie verdeling van het licht op het gezicht en behoudt het de diepte enigszins.

Dit artikel werd geschreven door Itam van Teeseling en gepubliceerd in editie 1.2018.