Autofocus of handmatig scherpstellen: wat is beter?

Autofocus heeft een sterke ontwikkeling doorgemaakt Vroeger moesten fotografen altijd handmatig scherpstellen, en nog steeds bestaan er objectieven waarop dat het geval is. Autofocus is, met de ontwikkeling van betere camera's, ook steeds beter geworden en kan nu zelfs bewegend onderwerpen volgen. Maar toch zijn er gevallen dat handmatig/manueel scherpstellen de voorkeur heeft.

Macro

Macrolenzen hebben meestal een hele kleine scherptediepte, wat betekent dat je macro foto’s zo’n mooie, onscherpe achtergrond hebben. Maar het betekent ook dat het gedeelte van de foto dat wel scherp is, heel klein is. Dat gebied bepalen, is dus precisie werk, en kun je beter met de hand doen. Zeker omdat macro een sterke vergroting biedt van het onderwerp, moet de scherpte precies goed zijn of je foto mislukt. Om de kans op succes te vergroten, kun je daarom ook beter een statief gebruiken. Immers, bij een kleine beweging van je hand kan al een ander deel van de foto in het scherptegebied vallen, of zelfs de hele foto.

Weinig licht

In situaties met weinig licht hebben de meeste objectieven moeite om de juiste focus te vinden. Je merkt dat doordat de focusring van één kant naar de andere draait, en weer terug. In dat geval kun je ook beter overschakelen op handmatig, om sneller te werken en om er zeker van te zijn dat het juiste gedeelte scherp is. Hiervoor heb je wat hulp van LiveView nodig, want het is natuurlijk donker.

Portretten

In foto’s waarbij het scherptepunt exact moet zijn, kun je beter handmatig gaan. Zo ook met portretten. Het is heel belangrijk dat de ogen van het model scherp zijn. Stel scherp op het dichtstbijzijnde oog (niet de neus en ook niet de wenkbrauw) en zorg ervoor dat je scherptediepte groot genoeg is om het andere oog ook scherp te krijgen, vooral als het model in een hoek staat ten opzichte van de camera. Door dat handmatig te doen, weet je zeker dat je goed zit.

Door glas fotograferen

Ook wanneer je een foto wil maken door glas, kan de autofocus van je camera gemakkelijk in de war raken en ‘op hol slaan’. Vaak is er wat reflectie in het glas te zien, die jij waarschijnlijk het liefst uit je foto houdt. De camera kan dit als focuspunt kiezen en een totaal mislukte foto geven.Of als je misschien juist wel op die reflectie wil scherpstellen voor een creatief effect, kun je dat ook handmatig doen. Om het glas zoveel mogelijk uit je foto te houden, stel je handmatig scherp op het onderwerp achter glas en kies je een groot diafragma, en daarmee een kleine scherptediepte.

Onderwerpen met weinig contrast

Autofocus zoekt naar punten met contrast. Wil je een mooie foto maken van een onderwerp dat nauwelijks te onderscheiden is van de achtergrond? Dan kun je beter scherpstellen op het oog, want dat is het meest betrouwbaar. De autofocus zou waarschijnlijk lang zoeken en het meest contrastrijke punt pakken, terwijl dat misschien niet perse het punt is waarop jij wilde scherpstellen.

Hoe stel je goed handmatig scherp?

Om handmatig scherp te stellen, zet je de knop op het objectief om van AF (autofocus) naar M (manual). Nu zie je dat wanneer je de sluiter half indrukt, de camera niet automatisch scherpstelt. Om goed handmatig te kunnen scherpstellen, kun je naast de zoeker twee andere tools gebruiken. De scherptediepteknop, meestal naast de lensvatting, helpt. Wanneer je deze indrukt wordt het diafragma ingesteld op de daadwerkelijke instelling voor de foto en kun je beter zien of hij scherp is. Of gebruik de LiveView, zodat je je foto op het LCD scherm kan zien en het punt dat je scherp wilt hebben sterk kunt vergroten. Zo weet je zeker dat je er niet nèt naast zit.